Gebelikte Bağışıklık Sistemi
Hamilelik; tabi ki bütün anne adayları için çok mutluluk verici bir süreçtir. Doğuma kadar geçen 9 ay 10 günlük süreç gerek anne ve baba adayı için gerekse yakın çevresindeki insanlar için çok büyük bir heyecan taşımaktadır. Ancak diğer yandan hamileliğin anne adayının vücudunda fiziksel ve ruhsal olarak birtakım olumsuz değişikliklerin yaşandığı hassas bir süreç olduğu da bilinmektedir.
Bebeğin anne karnındaki en ideal gelişimini sağlaması için hormon seviyesi değişir ve bununla birlikte birçok değişiklikler meydana gelmektedir. Op.Dr. Sertan AKSU, hamilelikte bağışıklık sistemi konusunda aşağıdaki açıklayıcı bilgilendirmeyi yapmıştır.
Anne adayının bağışıklığı gebeliğin ilk haftasından başlayarak son haftasına kadar tüm süreç boyunca zayıflama eğilimi gösterebilir. Anne adayı gebeliği süresince çeşitli enfeksiyonlara ve hastalıklara karşı daha hassas ve korumasız olabilir. Her gebe kadının yaklaşık olarak % 85 – % 90’ında bağışıklık sisteminin zayıflamasına bağlı olarak bazı belirtiler ortaya çıkmaktadır. Hamilelik sırasında viral yollarla bulaşan hastalıkların ve enfeksiyonların hızla yayılmasının sebebi de budur. Anne adayının hastalıklara karşı etkin bir şekilde kendini koruması için bağışıklığını destekleyecek besinler tüketmesi gibi birçok faktöre önem göstermesi gerekmektedir.
Anne adayının bedeninde görülen bağışıklık sisteminin zayıflamasının en önemli nedeni hormonal durumlardaki dengesizliktir. Hamilelik hormonu olarak bilinen HCG hormonunun gebelik süreci boyunca artması ile birlikte vücutta birçok değişiklikler görülmektedir. Bu hormon seviyesindeki artış sayesinde erken görülen gebelik belirtileri de ortaya çıkmaktadır. Örneğin regl kanamalarının kesilmesi, ruh halindeki gerginlik, aşırı yorgunluk ve bulantı gibi mide sorunlarının hormon artışı sayesinde olduğu bilinmektedir.
Anne adayının hamilelikte bağışıklık sisteminin zayıflamasına sebep olan bir diğer etken ise yetersiz beslenmedir. Özellikle gebeliğin ilk aylarında mide bulantısı, iştahsızlık gibi şikayetler beslenme düzeninde değişiklik yaşayan anne adaylarının bağışıklık sistemlerinin zayıflamasına neden olmaktadır. Anne adayının hamilelikte alması gereken vitamin ve mineralleri almaması hem bebeğinin sağlığını hem de kendi savunma sistemini olumsuz yönde etkilemektedir.
Hamilelik sürecinde anne adayının antibiyotik gibi ilaçları kullanamaz. Bu nedenle enfeksiyonel bir hastalık yaşamaması için bağışıklık sistemini koruması çok önemlidir. Gebelikte bağışıklık sistemini güçlendirmenin en basit yolu her açıdan sağlıklı olan bir yaşam tarzı tercih etmektir. Sağlıklı yaşam tarzı için hafif tempolu yürüyüşler yapmak, kaslarını güçlendirmek için hamilelik yogası veya pilatesi yapmak, bol bol su içmek, düzenli bir uyku rutini oluşturmak stresten uzak durmak, sigara ve alkol gibi kötü alışkanlıkları bırakmak ve vitamin & mineral açısından dengeli bir beslenme planı oluşturmak yapılması gerekenler arasında yer almaktadır. Ayrıca mümkün olduğunca abur cubur gıdalardan, fast food gibi yağlı ve şekerli yiyeceklerden uzak durulmalıdır.
Hamilelikte Bağışıklık Sistemini Güçlendiren Besinler
Gebelikte bağışıklığın güçlenmesi için yapılması gereken birçok yöntem vardır. Bunlardan birisi de vitamin, mineral ve antioksidanlar açısından güçlü bir beslenme planı oluşturmaktır. Anne adayı bağışıklık sistemini güçlendirmek için özellikle kalsiyum, protein, omega 3, folik asit gibi mineralleri doğal yollardan almalı ve gerekirse doktorunun onayı ile vitamin takviyesi almalıdır. Anne adayı kendi bağışıklık sistemini güçlendirerek bebeğinin tüm yönlerden gelişimine, kendi sağlığına ve doğumun sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesi adına en büyük katkıyı sağladığını kesinlikle unutmamalıdır.
Peki, hamilelikte bağışıklık sistemini güçlendiren besinler nelermiş gelin hep birlikte öğrenelim;
- Meyve & sebze; antioksidan yönünden oldukça zengin olan, metabolizmayı ve bağışıklığı güçlendiren, enfeksiyonlara karşı etkin mücadele eden gıdalardır. Bol bol taze sebze ve meyve tüketmek özellikle gebelikte bağışıklık sistemini geliştirmek için çok fayda sağlamaktadır. Özellikle ıspanak, karalahana, pazı, semizotu, maydanoz gibi yeşil yapraklı sebzeler bağışıklığını güçlendirmek isteyen her anne adayının sağlıklı beslenme planında mutlaka yer almalıdır. Meyvelerden ise portakal, kivi, greyfurt ve mandalina gibi turunçgiller mutlaka tüketilmelidir.
- Soğan, sarımsak, keten tohumu, fındık, et, tavuk, yumurta gibi gıdalar da gebelikte bağışıklığı güçlendiren besinler arasında yer almaktadır. Bu besinler içeriğinde barındırdıkları vitamin A, B6, B12, C ve D vitaminleri sayesinde vücuda direnç sağlamaktadırlar. Anne adayının bu gıdalardan herhangi birine alerjik tepki verdiği görüldüğünde acilen doktoruna bilgi vermelidir. Doktorunuz eğer onaylar ise almanız gereken vitamin ve mineral desteğini ilaç takviyesi olarak alabilirsiniz.
- Anne adayının bağışıklığının güçlü olması bağırsak sağlığının iyi olmasına bağlıdır. Bu nedenle probiyotik alımı özellikle önem taşımaktadır. Yoğurt, kefir, ayran, peynir gibi gıdaların düzenli olarak tüketilmesi hem bağırsak florasına hem de bağışıklık sisteminin gelişmesine önemli oranda katkı sağlamaktadır.
- Özellikle kış aylarında grip ve nezle gibi enfeksiyon hastalıklarına karşı dikkatli olması gereken anne adaylarına kuruyemiş tüketmeleri tavsiye edilmektedir. İşlenmemiş olan kuruyemişler içeriğindeki manganez, riboflavin ve bakır sayesinde beyin faaliyetlerini de artırmaya yardımcı olmaktadırlar. Çiğ fındık, çiğ badem ve iç cevizi düzenli olarak tüketen anne adayları hastalıklara karşı direnç kazanmaktadırlar.
- Enfeksiyonlara karşı koruyucu özelliği olan D vitamini ve çinko minerali desteğinin alınması gerekmektedir. Güneş ışınlarından D vitamini alamayan anne adayları mutlaka balık ve yumurta gibi besinleri tüketerek ihtiyaç duydukları D vitaminini almaya mutlaka önem göstermelidirler.
- Hamile kadınların bağışıklık sistemini güçlendirmek beslenme programlarına dahil etmeleri gereken bir diğer besinin ise yulaf olduğu bilinmektedir. Tıpkı kırmızı meyveler olan pancar, nar ve kırmızı lahana gibi yulaf gibi lifli gıdalar da bağışıklık sistemini artıran besinler arasında yer almaktadır.
- Bağışıklık sistemini destekleyerek güçlenmesini sağlamak isteyen anne adayının tüketmesi gereken bir diğer önemli besin ise balıktır. Öğünlerde düzenli olarak yağlı balık çeşitleri tercih edilerek hem bebeğin beyin gelişimine hem de anne adayının bağışıklığının güçlenmesine önemli katkılar sağlanmaktadır. Ancak civa oranı yüksek olan dip balık türlerinden kiremit balığı, uskumru, kılıç balığı gibi balıkların tüketilmemesi tavsiye edilir. balık tüketiminin miktarında da aşırıya kaçılmamalıdır.