Tüp Bebek Tedavisi

Çocuk sahibi olmak isteyen çiftlere öncelikle yapılacak değerlendirmelerin başında rutin sağlık durumunun ortaya konması için detaylı bir genel muayene, günlük hayattaki sağlık durumunun incelenmesi, çocukluk çağından bu zamana kadar geçen sürede geçirmiş olduğu hastalıkların, kullandığı ilaçların ve varsa başından geçen ameliyatların sorgulanması gerekmektedir. Alkol ve sigara kullanımı gibi alışkanlıkların olup olmadığı öğrenilmelidir

Erkek ve kadının ailelerinde infertilite şikayeti bulunan kişilerin varlığı ya da sık düşük yapan ve doğumsal sakatlığı olan çocukları olan aile bireylerinin varlığı soruşturulmalıdır.

Çocukluk çağında geçirilen bazı hastalıklar, travmalar, operasyonlar ve doğuştan gelen bazı rahatsızlıklar çiftlerde çocuk sahibi olmayı zorlaştırabilir.

Kişilerdeki mesleki hayatın şartlarının sorgulanması, özellikle üreme organlarına zarar verebilecek sanayi atıklarının olduğu kimyasal üretim yapan fabrikalarda çalışma gibi durumlar kaydedilmelidir.

Kadının varsa daha önce yaşamış olduğu gebelikler, düşükler öğrenilmelidir.

Haftada kaç gün cinsel ilişkide bulunulduğu, cinsel ilişki sırasında koruma olup olmadığı ve cinsel ilişki sırasında yaşanan problemler detaylı olarak incelenmelidir

Tüp bebek tedavisine başlamadan önce erkek ve kadınlar için başlangıç tetkikleri şu şekilde özetlenebilir:

1. Spermiogram testi

2. Adetin 3. günü yapılacak olan FSH, LH, E2 testi

3. Tiroid hormon düzeyi incelenmesi için TSH testi

4. Prolaktin düzeyi

5. Yumurtalık rezervi için AMH testi

6. HSG (ilaçlı rahim filmi)

7. Transvajinal Ultrasonografi

8. Hepatit, HIV, Kızamıkçık, Toksoplazma, CMV vb. testler

Tüm bu sorgulamalar ve testlerde bulunan patolojilere göre hangi tedavinin uygulanacağına karar verilerek gerekli düzenlemeler yapılmaktadır.

Bir erkeğin ya da kadının neden çocuğu olmaz?

Normal olarak toplumda gebelik planlayan çiftlerin 10 tanesinden 2’sinde istenilen dönemde gebe kalamama ve bir yıl içinde çocuk sahibi olamama problemi görülmektedir.

Herhangi bir problem bulunmasa dahi bir yıl içinde çiftlerin yaklaşık yüzde 80 kadarı, ikinci yılın sonunda ise yaklaşık %90 kadarı gebelik olgusunu yaşamaktadır.

Bu nedenden dolayı çiftlerde ileri araştırma seçenekleri özellikle bilinen bir neden yoksa bir yılın sonunda başlar.

Genel olarak söylemek gerekirse çocuk sahibi olamama oranlarında kadına bağlı sebepler yaklaşık olarak yüzde 35 seviyesinde iken çiftlerin her ikisinde de problem olma oranı %45 civarındadır.

Bir erkek ya da kadının neden çocuğu olmaz sorusunun cevabını öğrenmek için aşağıdaki maddeler halinde verilen durumlar incelenmeli ve uzman bir hekim tarafından araştırılmalıdır:

1. Sperm durumuna bağlı sebepler

2. Cinsel ilişki durumuna bağlı sebepler

3. Alkol ve sigara alışkanlığı

4. Cinsel isteksizlik ve yeterli sıklıkta ilişki olamaması

5. Karaciğer, böbrek rahatsızlıkları

6. İmmün nedenler ve bağışıklık sistemi rahatsızlıkları

7. Tiroid bezinin çalışmasındaki bozukluklar

8. Şeker hastalığı ve tansiyon yüksekliğine bağlı sorunlar

9. Kadında ilerlemiş yaş problemi.

10. Rahim içi yapışıklığı Sineşi, Asherman s.

11. Endometrial Polip

12. Myom

13. Tüplerdeki Tıkanıklıklar

14. Endometriozis, Çikolata kisti hastalığı

15. Yumurta rezervi azlığı, düşük over rezervi

16. Yumurtlama bozukluğu, anovulasyon

17. Polikistik over sendromu

18. Stres

Çocuk sahibi olamamak bir sorun mu?

İnsanlar evliliklerinin bir döneminde çocuk sahibi olmak için plan yapmakta ve bu plan genellikle evliliklerinin başlangıcından bir süre geçtikten sonra gündeme gelmektedir.

Kadınlar bilinen bir bedensel problemi yoksa ve düzenli adet olmakta ise erkekler de erken boşalma ya da ereksiyon sorunu yok ise genellikle istedikleri zaman çocuk sahibi olabileceklerini düşünme eğilimindedirler.

Bizim gibi aile yapıları ve sosyal ilişkileri kuvvetli olan toplumlarda yazılı bir kural olmasa da aile olmanın temel şartlarından biri gibi kabul edilen ‘’Evlilikte mutlaka çocuk sahibi olunmalı’’ şeklinde baskı oluşturulması çiftlerin çocuk sahibi olma sürecinde yıpranmalarına ve bu konuyu erteleyememelerine sebep olmaktadır.

Elbette her çift kendi planları ölçüsünde ne zaman çocuk sahibi olmaları gerektiğine kendileri karar verebilmelidir.

Çocuk sahibi olma konusunda isteklerine ve çabalarına rağmen eğer 1 yıldır çocuk sahibi olamıyorlarsa burada bir infertilite sorunundan bahsetmek yanlış olmayacaktır. Ancak cinsel birlikteliğin düzenli ve sorunsuz olduğu varsayıldığında bile bir çiftin aylık olarak gebelik sonucunu alabileceği oran yaklaşık olarak %12 ler civarındadır, bu kavrama tıpta fekundabilite denmektedir. Çiftlerin 1 yıl içinde gebe kalma oranlarına değinecek olursak:

1. 3 ay sonunda %43

2. 6 ay sonunda %65

3. 12 ay sonunda çiftlerin %86 sı gebelik elde ederler.

Dolayısıyla düzenli bir cinsel hayat ve çocuk arzusu halinde bir yıl içinde gebe kalma oranları yukarıdaki gibi olmaktadır ve ‘’Neden gebe kalamıyorum?’’ sorusunun cevabı belki de normal dağılıma göre bizi sadece beklemenin gerekli olduğu cevabına ulaştırmaktadır.

Kadınların doğurganlığını etkileyen faktörler nelerdir?

Günümüzde çocuk sahibi olma yaşı daha çok ekonomik ve kariyer hedefleri belirli bir aşamaya gelene kadar ertelenmektedir. Doğa birçok konuda olduğu gibi maalesef doğurganlık ve üreme fonksiyonların idame ettirilmesi konusunda da kadınlara acımasız davranmaktadır. Ne yazık ki üreme organları değerlendirildiğinde ovaryen yaşlanma testiküler yaşlanmaya göre çok hızlı ilerler.

Doğum sırasında hatta anne karnındaki bir kız çocuğunda overlerdeki yumurta sayısı maksimum düzeyinde olup her yıl gittikçe tükenmektedir. Yumurtalık kapasite ve fonksiyonlarındaki bu azalma genetik olarak belirlenmiş iken aynı zamanda çevresel zarar vericiler de azalmaya olumsuz katkıda bulunabilir.

Doğurganlığı etkileyen faktörleri sıralayacak olursak:

1. Yaş: Kadın yaşı arttıkça doğurganlık düşer

2. Ailede erken menopoz öyküsü

3. Azalmış yumurtalık rezervi

4. Sigara kullanımı

5. Yumurtalık ile ilgili cerrahi işlem geçirmek

6. Yapay beslenme ürünleri tüketmek

7. Radyoterapi ya da kemoterapi almak

8. Tüpleri ilgilendiren cerrahi veya enfeksiyon geçirmek

9. Rahim içini ilgilendiren hastalıklar: Polip, miyom, sineşi…

10. Çikolata kisti hastalığı

11. Stres

Tüp bebek tedavisi nedir?

Tüp bebek tedavisi istedikleri halde normal yollarla ya da basit yöntemlerle bebekleri olmayan evli çiftlere uygulanan yaklaşık olarak 40 yıldan beri bilinen bir yöntemdir.

Türkiye’de en popüler kısırlık tedavi yöntemlerinden biri olan tüp bebek yöntemi tüp bebek merkezlerinde gerçekleştirilmektedir.

• Açıklanamayan infertilite

• Tüp tıkanıklığı

• Meni problemleri, meni azlığı veya meni yokluğu (OAT ve Azospermi)

• Yumurtalık kapasitesinin azlığı over rezervi düşüklüğü

• Yumurtlayamama Anovulasyon

• Polikistik over hastalığı PCOS

• Tüplerde tıkanıklık

• Rahim iç zarını etkileyen miyom polip yapışıklık

gibi hastalıklar sonucu tüp bebek tedavisi ile gebe kalınabilmektedir.

Tüp bebek yöntemi kadından ilaçlarla uyarılmış

• Yumurtaların toplanması (OPU)

ve bu esnada erkekten normal yolla ya da cerrahi yolda

• Sperm alınmasını

takiben bunların laboratuvar ortamında

• Döllenme (ICSI ya da IVF)

ile hazırlandıktan sonra rahim içine verilmesi yani

• Embriyo tüp bebek transferi

prensibine dayanır.

Kadından alınan yumurtalar laboratuvarda mikroenjeksiyon (ICSI) ile erkekten alınan spermlerle döllenir. Döllenme sonrası 1-2-3-4 ve 5. gün büyümeleri embriyoskop ile takip edilir embriyoskop sisteminde 24 saat kayıt yapan video kameralar bulunmaktadır.

İstanbul tüp bebek tedavisi Embriyoloji uzmanı hızlandırılmış video kamera görüntülerini inceleyerek embriyoların gelişmesini takip eder.

Time lapse denilen bu yöntemde embriyolar 1. saniyeden 5. güne kadar takip edilirler, gelişimindeki duraklamalar, aksamalar ya da bozukluklar sürekli incelenir. Laboratuvar ortamında hazırlanan embriyolar tüp bebek tedavisinde embriyo transferi (tüp bebek transferi) denilen işlemle anne rahmine verilir. Tüp bebek tedavisinin aşamaları her düzeyde oldukça önemlidir

Nasıl karar verilir?

Tüp bebek tedavisine yapılan başlangıç değerlendirmeleri sonucunda normal veya basit yöntemlerle çiftin çocuk sahibi olamayacağı ya da çocuk sahibi olma için gereken sürenin çok fazla olduğu saptandığında karar verilir.

Normal yoldan gebelik oluşma olasılığını azaltan durumlar şunlardır:

1. Tüplerde iki taraflı tıkanıklık

2. İleri derecede endometriozis

3. Azospermi

4. Oligoasthenoteratospermia

5. Aşılama yöntemi ile başarısız olunduğu durumlar

6. Yumurtalık rezerv azlığı

7. Yumurtlama bozuklukları

İlaçsız yöntem nedir?

Standart bir tüp bebek tedavisine genellikle cilt üzerine yapılan iğneler, göbek cildinden veya koldan yapılmak suretiyle uygulanır. Tüp bebek tedavisinde kullanılan bu iğnelerde yumurtaları büyümek üzere uyaran folikül stimüle edici hormon yani FSH bulunmaktadır, bazı iğnelerde yine folikül büyümesini artırıcı LH denilen hormonlarda bulunmaktadır.

Normalde adet döneminin başında FSH ve LH hormonları vücudun kendisi tarafından da üretilerek yumurtalıklardaki yumurta hücrelerini 10-15 günlük uyarı ile büyütür ve adet döneminin ortasında olgun yumurta oluşturur ve çatlama ile bu yumurta tüplere doğru atılır genellikle ilaç tedavisi olmadan gelişen bu yumurta oluşma sayısı 1-2 ile sınırlıdır.

ilaçsız tüp bebek uygulamasında vücudun kendi kendine geliştirdiği bu yumurtaları toplamak hedeflenir. İlaçsız tüp bebek tedavisinde yumurtaların büyümesi 2-3 günde 1 kontrol edilerek hormon seviyeleri değerlendirilir. Yumurta içeren folikül keseleri belirli bir büyüklüğe gelince HCG iğnesi yapılarak yumurtalar toplanır.

İlaçsız Yöntemin avantajları nelerdir?

1. İlaçlara bağlı yan etki görülmez

2. Aşırı uyarılma sendromu – Ohss riski yoktur.

3. İlaç maliyeti yoktur.

4. Bazı özel durumlarda daha yüksek başarı oranına sahiptir.

Tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçlar nelerdir? Yan etkileri var mı?

Tüp bebek tedavisi işleminin gerek başında gerekse tüp bebek tedavisi sırasında ya da embriyo transferi sonrası kullanılan pek çok ilaç bulunmaktadır.

Bu ilaçlar ileri teknolojik yöntemlerle üretilen birçoğu ithal edilen ve çok pahalı ilaçlardır. Tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçlar dikkatlice kullanılmazsa maalesef tüp bebek tedavisi başarısızlıkla sonuçlanabilir.

Tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçların etkileri genellikle;

• Yumurta büyümesine

• Yumurta çatlatılmasına

• Yumurtanın erken çatlamasının önlenmesine

• Yumurtaların eşit düzeyde büyümesine olanak vermesine

• Yumurta olgunlaştırılmasına

• Rahim iç zarı hazırlanmasına

• Bebeğin tutunmasına yardımcı olmasına göre özellikleri vardır.

Tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçlar genel olarak 5 Ana kategori halinde incelenebilir.

1. Yumurtalık uyarıcı ilaçlar:

   • FSH türevleri (Gonal F, Fostimon, Puregon…)

   • LH türevleri

   • Klomen (Klomen)

   • Letrozol (Femara, Letu)

2. Erken Yumurta olgunlaşmasını ve folikül çatlamasını önleyen ilaçlar:

   • Gnrh analogları (Lucrin, Gonapeptyl, Zoladex…)

   • Gnrh Antagonistleri (Cetrotide, Orgalutran…)

3. Yumurta olgunlaştırıcı-çatlatma ilaçları

   • HCG (Pregnyl, Choriomon, Ovitrelle…)

   • Gnrha (Gonapeptyl, Lucrin…)

4. Follikül Senkronizasyonunda kullanılan ilaçlar:

   • Estrogen (Estrofem, Cyclo Progynova …)

   • Oral Kontraseptif ilaçlar

5. Gebeliğin Devami için kullanılan ilaçlar:

   • Progesteronlar (Progestan, Proluton, Crinone, Lutenis…)

Yan etkileri: Aşırı yumurtalık uyarılması sendromu, bulantı, kusma, ödem, kilo artışı, baş ağrısı, karında hassasiyet, uygulama yerinde ağrı ve kızarıklık.

Tüp tedavisi için kullanılan ilaçlar düşünüldüğünde en sık merak edilen sorulardan biri

• Tüp bebek ilaçları kanser yapar mı?

  • Şu ana kadar yapılan hiç bir deneysel araştırmada veya normal hayatta böyle bir bulguya rastlanmamıştır

• Tüp bebek ilaçları erken menopoz yapar mı?

  • Tüp bebek ilaçlarının kullanımı sırasında oluşan yumurtalar o ay sizin normal olarak kullanamayacağınız ve atılacak yumurtalar olması nedeniyle ilaç kullanımına bağlı fazladan yumurta harcanması gibi bir durum söz konusu değildir. Yani kısaca tüp bebek ilaçları erken menopoza neden olmaz.

Tüp bebekte en güncel yöntemleri ve son teknolojik gelişmeler nelerdir?

Tıbbi teknolojiler ilerledikçe daha önce gebelik oluşması imkansız gibi görünen bazı vakalarda da gebelik oluşmaya başlamıştır

Özellikle tüp bebek alanında çığır açan hastaların ve hekimin yüzünü güldüren bir takım uygulamalar gittikçe artmaya başlamıştır.

Özellikle yumurta rezervi ya da sperm azlığı durumunda tedavi alternatifleri gelişmeye devam etmektedir.

Tüp bebek tedavisinde en güncel yöntemlerden bazıları şunlardır:

• Embriyoskopi ve Time Lapse: Cenin halindeki embriyonun her anı kayıt altına alınıp müdahale edilebilmektedir.

• Embriyo havuzu embriyo biriktirme: Artık farklı dönemlerdeki yumurtalar toplanarak embriyo oluşturup ortak bir dondurma havuzunda saklanarak hastalara eş zamanlı transfer edilerek gebelik şansı artırılabilmektedir.

• Dondurulmuş Transfer: Yumurtanın toplandıktan sonra döllenerek oluşan embriyonun yaklaşık %90 sağ kalımla saklanabilmesi

• Embriyo biyopsisi ve genetik inceleme

• NGS

• PGD

• Rosi uygulaması

• Sperm chip

• Kök hücre tedavisi

• Prp uygulaması

Tüp bebek tedavi süreci nelerden oluşur?

1- Görüşme ve Muayene:

Yapılan değerlendirme sonucunda normal yol ile ya da aşılama ile gebe kalabileceği ihtimali olmayan hastaların tüp bebek tedavisi için gereken laboratuvar ve görüntüleme testleri yapıldıktan sonra adetin belirli bir döneminde tedaviye başlamak üzere görüşme planlanır. İstenilen testler arasında tiroid fonksiyonlarını gösteren testler (TSH), kan sayımı (Hemogram), kan şekeri, karaciğer, böbrek fonksiyon testleri, bulaşıcı hastalıkları içeren test paneli (AntiHIV, Anti HCV, Hbsag) yumurtalık ve süt hormonlarını gösteren testler (AMH, PRL, FSH, LH, E2, P4) istenir.

Bilinen bir hastalık var ise ya da Testlerde bir problem çıktıysa bu sorun öncelikle ortadan kaldırılır. Ayrıca çiftlerin sigara, alkol gibi kötü alışkanlıkları var ise bu konuda danışmanlık verilir. Yine kadın hastada kilo fazlalığı mevcutsa öncelikle kilo kontrolü diyeti ve kilo vermesi başarı şansını artıracaktır.

Yapılan jinekolojik muayene sırasında rahim ağzının pap smear testi ile değerlendirilmesi ve varsa vajinal enfeksiyonun tedavi edilmesi tüp bebek tedavisinden önce önemlidir. Yapılan jinekolojik muayene ve ultrason sonrasında tüp bebek tedavisinin başarısını olumsuz yönde etkileyebilecek endometrial polip, çikolata kisti, hidrosalpinks denilen tüplerde sıvı birikmesi durumu, rahim içinde yapışıklık ya da sıvı birikmesi gibi durumlar önceden tespit edilip gerekli tedavisi yapılmaktadır.

2- Baskılama Tedavisi:

Adetin belirli döneminde yumurta geliştirme tedavisi için muayene randevusu verilir. Tedaviye başlamadan önce bazen bütün yumurta keseciklerini eş boyuta getirmek için yumurta baskılama yöntemi kullanılabilir. Baskılama yönteminde bazen Gnrh agonistleri kullanılırken bazen de doğum kontrol hapları ya da östrojen hapları kullanılabilir. Buradaki amaç yumurta geliştirici tedaviye bütün yumurta foliküllerinin eşit düzeyde cevap vererek nihai dönemde yani yumurta geliştirici tedavi bittiğinde her bir keseciğin yakın veya eş boyutta olmasını sağlamaktır.

Böylelikle yumurtaların büyük bir çoğunluğunun aynı olgunlukta olması sağlanır Bu tedaviye supresyon veya Priming tedavisi denmektedir. Baskılama tedavisinin bir diğer faydası da özellikle bilinen ya da bilinmeyen endometriozis hastalarında endometriotik odakların baskılanması ve tedavinin etkinliğini arttırması olarak sayılabilir .

3- Yumurta geliştirici tedavi:

Tedavi şekline göre değişmekle beraber bu aşama yaklaşık olarak 15 gün sürmektedir. Normalde beyindeki hipofiz bezi denen bölgeden salınan ve yumurtalıklardaki folikülleri büyütmeye yarayan FSH Hormonu sayesinde her iki yumurtalıkta da toplam 1 tane folikül gelişmesi olur, yumurtalık içindeki diğer foliküller büyümeyip gerileyerek olgun yumurta oluşturmazlar, sadece bir tane yumurta oluşur diğer foliküller küçülerek kaybolurlar. Aslında her ay seçilmeyi bekleyen yaklaşık 8 ile 14 arasında yumurta folikülü bulunmakta ancak fizyolojik yapımız nedeniyle bunların içinden sadece biri olgunlaşmaktadır.

Tüp bebek tedavisindeki yumurta geliştirici tedavide ise beyinden salınan FSH hormonunun aynısı ilaçlar şeklinde verilir. Ancak verilen FSH hormonu normalin üst seviyelerindedir.

Bu sayede normalde 1 yumurta cevap verecek iken, o ay cevap verebilecek bütün yumurtaların cevap vermesi ve olgunlaşması hedeflenir.

Nihayetinde tüp bebek tedavisinde amaç aynı ay içerisinde elde edilebilecek maksimum düzeyde yumurta elde etmektir. Böylelikle maksimum sayıdaki yumurta hücresi maksimum sayıda spermle döllenerek maksimum sayıda embriyo elde edilir ve gebe kalma olasılığı kümülatif olarak yani tedavi sonunda oldukça artırılır.

Burada kullanılacak FSH hormonu gibi tedaviler kişiye göre, yumurtalık rezervine göre, daha önceki tüp bebek tedavisinde kullanılan dozlara ve kiloya göre hesaplanır.

Buradaki amaç yumurtadaki tüm yumurta hücrelerinin optimum şekilde cevap vermesini sağlamaktır. Yani hastaya gereğinden az dozda tedavi verilirse eğer istenilen sayıda ve beklenilen yumurta sayısı elde edilemeyecek ve yumurta eldesi düşecektir.

Polikistik over sendromunda ise normalden fazla doz verilirse aşırı cevap oluşarak OHSS riski artacaktır.

4- Son Olgunlaştırıcı Çatlatma İğnesi:

Yaklaşık 10-15 gün süren yumurta geliştirici tedavi sonrası büyüyen yumurtalık folikülleri olgun halleri olan 18-20 milimetre çapa ulaştıklarında içlerindeki olgun olmayan yumurtaları olgun yumurta haline çevirecek olan beyindeki lüteinizan hormonu taklit eden HCG ve benzeri ilaçlar ile çatlatma işlemi yapılır. Çatlatma iğnesi yapıldıktan yaklaşık olarak 40-45 saat sonra normalde yumurta folikülleri çatlayarak tüpe doğru dökülürler ya da folikül keselerinin içine kanama olur ve folikül keseleri pıhtılaşır. Bu süre beklenilmeden foliküllerdeki yumurtalar toplanılmalıdır.

Çatlatma iğnesi sonrası yaklaşık olarak olgun yumurta gelişmesi için gereken süre 36 saattir bu sürede yumurta çatlamadan hastaya müdehale yapılarak OPU işlemi (yumurta toplanması) uygulanır. Foliküllerin içine ince bir iğne ile (OPU iğnesi) girilerek kese içindeki yumurtalar toplanır.

5- Yumurta Toplanması (OPU):

Yumurta toplanması genel veya lokal anestezi ile vajinal yoldan ultrason yardımıyla iğne ile yumurtalığa ulaşılıp yumurtalık üzerindeki keseciklerden yumurta hücrelerinin toplanması işlemidir. Yumurta toplanması toplanacak yumurta sayısına bağlı olarak yaklaşık 10-15 dakika sürer. Anestezi altında olan bu işlemde hasta ağrı ve acı duymaz. Lokal olarak uyuşturularak da opu işlemi yapılabilir ancak çok konforlu olmadığı için genellikle önerilmemektedir.

Ameliyathane kıyafetleri giymiş bir şekilde ameliyathaneye geçilir. Burada doktor hemşire embriyolog ve anestezi uzmanı bulunur. Anestezi öncesinde kimlik bilgileriniz doğrulanır, ilaçlarınızın doğru zamanda ve doğru şekilde yapıldığı tekrar kontrol edilir, hastalıklarınız, alerjinizin olup olmadığı ve tahlilleriniz kontrol edildikten sonra anestezi işlemi ile derin bir uyku sağlanır.

Jinekolojik muayene pozisyonunda opu işlemi yapılmadan önce üzeriniz steril örtülerle örtülür, vajina temizliği ve ultrasonla yumurtalıkların kontrolü yapılır. Daha sonra yumurta toplama iğnesi ile yumurta keseciklerine girilerek yumurtalar aspire edilir ve laboratuvara gönderilir, işlem yaklaşık 10-15 dakika sürer işlem bittikten sonra anesteziden uyanma sağlanır bundan sonra eşiniz sperm verme odasında sperm verecektir. Eşinizin sperm verme şekli mastürbasyon yöntemi ile olacaktır Mastürbasyon yöntemi ile sperm veremeyecek kişiler veya bu yöntemle sperm elde edilemeyen durumlarda cerrahi olarak sperm elde etme işlemi yani mikro tese operasyonu yapılmaktadır.

Hem eşinizin hem de sizin cerrahi operasyon öncesinde yaklaşık olarak 6 saat aç ve susuz olmanız gerekmektedir.

Yumurta toplama işleminden yaklaşık olarak 2 saat sonra odada dinlenmenin ardından kullanacağınız ilaçlar reçete edilerek size anlatılır ve taburcu edilirsiniz. Yumurta toplanan gün evde dinlenerek geçirmeniz işe gitmemeniz önerilir. Yumurta toplanan gün hafif veya sıvı gıdalarla beslenmeniz tercih edilmelidir.

6-Laboratuvar Aşaması (Mikroenjeksiyon):

Toplanan yumurtalar alınan spermler ile mikroenjeksiyon yöntemi ile döllenir. 1 gün sonra döllenme durumları tespit edilir ve yumurtalardan yüzde kaçının döllendiği konusunda size ve doktorunuza bilgi verilir. Yüksek düzeyde döllenme olması durumunda büyük olasılıkla embriyolar 5 güne kadar büyütülür. Bu büyütme sırasında laboratuvar ortamında uygun hava sıcaklık ve sıvı koşulları sağlanır.

Embriyolar 24 saat gözlemlendikleri embriyoskop denen kapalı alanlarda saklanırlar, aynı zamanda Time lapse görüntüleme yöntemi kullanılır. Bu sayede embriyoların saniye saniye gelişimleri takip edilebilir.

7-Embriyo Transferi:

Yumurta toplandıktan yaklaşık olarak 2-3-4 veya 5. gün laboratuvarda bekleyen embriyolarınız rahim içine transfer edilmeye hazır hale gelir. Yumurta toplama işleminden sonra size başlanan rahim iç zarını hazırlayan ve bebeğin tutunmasını kolaylaştıran ilaçlar sayesinde rahim içine konan embriyoların tutunması daha da kolaylaşacaktır.

Embriyo transferi günü size söylenen saatte idrara sıkışık bir şekilde eşinizle beraber klinikte olmanız gerekmektedir. Embriyo transfer günü vajinal yoldan kullanacağınız ilaçlara transfer saatinden sonra kullanmak üzere ara verebilirsiniz, yani sabahki vajinal dozu atlayabilirsiniz.

Embriyo transferi işlemi yumurta toplaması yapılan salonda bu sefer anestezi altında olmadan sessiz bir ortamda ve yaklaşık olarak 5 dakika süren ağrısız bir işlemdir.Transfer sırasında ultrasonla daha net görüntü alabilmek için idrara sıkışık olmanız önemlidir.

Transfer öncesi vajina temizliği yapıldıktan sonra ultrason eşliğinde rahim ağzına dış kateter yerleştirilir daha sonra embriyologunuzun iç kateter ile embriyoları getirmesi söylenir, embriyolar kimliğiniz onayladıktan sonra doktorunuza teslim edilir. Doktorunuz ise ultrason eşliğinde embriyolarınızı rahim içine nazikçe bırakır.

Geride kalan embriyonuz varsa daha sonra kullanmak üzere sıvı azot içerisinde yaklaşık 5 yıl boyunca saklanabilmektedir.

Tüp bebek transferinden sonra yaklaşık bir saat klinikte dinlenmeniz sağlanır, kullanacağınız ilaçlar tarif edildikten sonra taburcu edilirsiniz. Yaklaşık 10-12 gün sonra gebelik testi için randevu verilir.

Tüp bebek tedavisi hangi durumlarda ve kimlere uygulanır?

Tüp bebek tedavisinin uygulandığı durumlar erkek ve kadına ait sebepler olarak 2 ye ayrılır:

• Erkeğe ait nedenler:

1. Varikosel

2. Genetik bozukluklar

3. İmmünolojik nedenler

4. İnmemiş testis

5. Boşalma bozuklukları

6. Hormonal bozukluklar

7. Enfeksiyonlar

8. Testis yetmezliği

9. Sperm kanalı tıkanıklığı

• Kadına ait nedenler:

  1. Yumurtalık rezerv azlığı: Yumurtaya ait nedenler arasında en sık görülen nedenlerden birisi yaş veya genetiğe bağlı olarak yumurtalık rezerv azlığıdır. Yumurtalık rezervi azlığı durumlarında eğer 6 ay içinde normal yollarla gebelik oluşmuyorsa tüp bebek tedavisine geçilmelidir. Yumurtalık rezervi azlığı durumlarında tüp bebek tedavisinde yumurta toplama işlemi birden fazla sayıda yapılabilir

  2. Çikolata kisti: Çikolata kisti hastalığı normalde endometriyum denen rahim iç zarını döşeyen tabakanın yumurtalıkta bulunması durumunu ifade eder. Endometriozis hastalığı yoğun kasık ağrısı, adet sırasında ağrı, ilişki sırasında ağrı ve kısırlık ile beraber seyreder. Endometriozis özellikle rahim, yumurtalık ve tüpler gibi yapıların anatomisini bozarak, yumurtalık dokusuna zarar vererek, yumurtalık rezervini azaltarak ve bir takım yumurta ve embriyo hasarı yapan maddeler oluşturarark kısırlık oluşmasına katkıda bulunur.

  3. Tüplerde tıkanıklık: Tüpler, rahimi yumurtalığa bağlayan hareketli ve işlevleri olan üreme için son derece önemli organlardır. Tüpler ince bir boru şeklinde, salgı yapan, hareketli bir dokudan oluşmaktadır. Tüpler yumurtalıkta her ay atılan yumurtayı yakalayarak rahim içine doğru çok ince hareketlerle taşıma ve sperm ile buluşturmak ile görevlidir. Sperm ve yumurta için uygun kimyasal ve biyolojik ortamı sağlayarak döllenmeye katkıda bulunur

  4. Yumurtlayamama: Polikistik over sendromu ve anovulasyon

  5. Rahim şekil bozuklukları: T şeklinde rahim şekil bozukluğu son 15 yıldır üzerine düşünülen bazen kısırlık ile beraber olan ve rahim iç zarı inceliği ile seyredebilen doğuştan rahim şekil anormalliğidir. Bazı durumlarda özellikle tekrarlayan düşüklerde ve tekrarlayan tüp bebek başarısızlığında başka bir sebep yok ise T şekilli rahim anormalliği histeroskopi ile tedavi edilebilir.

  6. Rahim ağzı bozuklukları: Normalde adet ortası dönemde oluşan rahim ağzındaki mukus tabakası sperm geçişine olanak sağlayarak gebelik oluşmasını kolaylaştırır ancak bazı doğuştan olan hastalıklar, geçirilmiş rahim ağzı hastalıkları ya da rahim ağzı cerrahileri rahim ağzında bozukluk yaparak sperm geçişini önler ve gebe kalma sürecini olumsuz etkiler.

Tüp bebekte tedavi öncesi hazırlık nedir?

Tüp bebek tedavisine başlamadan önce şu hazırlık aşamalarını yapmak başarı şansını artırır.

• Kadın ve erkekte sigaranın bırakılması

• Özellikle kadında kilo kontrolü ve BMI – vücut kitle indeksinin 28 in altına indirilmesi

• Folik Asit eksikliğinin önlenmesi

• D vitamini eksikliğinin düzeltilmesi

• Tiroid fonksiyonlarının düzeltilmesi

• Şeker hastalığı ve Hba1c değerinin taranması

• Bulaşıcı hastalıkların taranması

• Sperm ve yumurtalıkların antioksidan tedavi ile tedaviye hazırlanması

• Ultrason ve HSG de saptanan bir patoloji varsa ameliyat veya ilaçla tedavisi

Ayrıca tedaviye başlanacağı aydan önce bazen bütün yumurta keseciklerini eş boyuta getirmek için yumurta baskılama yöntemi kullanılabilir. Burada yumurtaların bazılarının büyürken önden giderek diğerlerini olumsuz etkilemesi önlenir. Baskılama yönteminde bazen Gnrh agonistleri kullanılırken bazen de doğum kontrol hapları ya da östrojen hapları kullanılabilir.

Buradaki amaç yumurta geliştirici tedaviye bütün yumurta foliküllerinin eşit düzeyde cevap vererek nihai dönemde yani yumurta geliştirici tedavi bittiğinde her bir keseciğin yakın veya eş boyutta olmasını sağlamaktır. Böylelikle yumurtaların büyük bir çoğunluğunun aynı olgunlukta olması sağlanır Bu tedaviye supresyon veya Priming tedavisi denmektedir.

Baskılama tedavisinin bir diğer faydası da özellikle bilinen ya da bilinmeyen endometriozis hastalarında endometriotik odakların baskılanması ve tedavinin etkinliğini arttırması olarak sayılabilir .

Tüp bebek tedavisi nasıl yapılır? Tedavi aşamaları nelerdir?

1. Ön Görüşme ve Muayene:

• Tüp bebek tedavisi öncelikle çift ile yapılan ön görüşme ile başlar.

• Eşlerin her birinin sağlık öyküleri dinlenir.

• Eşlere jinekolojik ve ürolojik fiziki muayene yapılarak tedavi uygulamalarına karar verilir.

• Tüp bebek tedavi uygulamasına kadının yaşı, geçirdiği ameliyatlar, hormon seviyesi ve yumurta rezervi gibi durumlar etkili olmaktadır.

2. İlaç Tedavisi:

• Adet döneminin 2. ya da 3. günü ön kontrolleri yapıldıktan sonra anne adayına uygulanan ilaç tedavisi ile tüp bebek tedavisine başlanır.

• Yumurtalar uygun büyüklüğe ulaşana kadar belirli aralıklarla ilaç tedavisine devam edilir.

• 17 mm’ ye ulaşan en az 3 yumurta olduğunda ilaç tedavisi sona erer.

3. Yumurta Çatlatma Tedavisi

• HCG enjeksiyon işlemi yapılır.

• Yumurta çatlatma iğnesinin ardından 36 saat geçtikten sonra yumurta toplama işlemi gerçekleştirilir.

• Adet dönemini de içine alan bu dönem yaklaşık olarak 10 – 12 gün kadar sürmektedir.

4. Yumurtaların Toplanması İşlemi:

• Anestezi alınarak uygulanan bu işlem yaklaşık olarak 15 dakika sürmektedir.

• Hasta iki saat müşahede altında tutulur ve taburcu edilir.

5. Mikro enjeksiyon işlemi:

• Sperm mikromanipulator cihazı ile yumurta içine enjekte edilir.Bu işlem mikroskop altında ve büyük bir titizlikle yapılır.

• 17 saat sonra döllenmenin gerçekleşip gerçekleşmediği kontrol edilir.

• Laboratuvar ortamında oluşturulan embriyolar doğal ortamı olan anne rahmine yerleştirilir.

6. Embriyo transfer işlemi:

   • Anestezi altında ağrısız olarak gerçekleştirilmektedir.

   • Tüp bebek tedavisinde son işlem ise transfer edilen embriyoların tutunmasını dışarıdan desteklemek adına yapılan ilaç takviyesini kapsamaktadır.

   • Bu sürecin ardından geçen 12 gün sonunda anne adayından alınan kan örneğinde gebe olup olmadığı görülebilmektedir.

Tedavinin ne kadarını devlet ( sgk ) karşılıyor ?

Tüp bebek tedavisi için devlet hastanesi kapsamındaki araştırma hastanelerinden veya üniversitelerden alınan tüp bebek heyet raporu varlığında;

• 1. denemede %30

• 2. denemede %25

• 3. denemede %20 katkı ödemesi yapmaktadır

Tüp bebek tutması için hangi yemekleri yemeli? Bitkisel takviye önemli mi?

Tüp bebek tedavisinin tutması için yaşam şekli değişikliği ve sağlıklı beslenme oldukça önemlidir. Organik beslenme kimyasallardan uzak yaşamak, bitkilerin yetiştirilirken kullanılan tarımsal zehirlerden arındırılması özellikle sebzelerin Uzun sürede suda bekletilmesi ve meyvelerin kabuklarından uzaklaştırılarak tüketilmesi önemlidir.

Sakatat tüketimi, yoğun civa içerikli midye ve deniz kabukluları tüketimi Tüp bebek tedavisine zarar verebilir.

Etlerin ve köftelerin iyice pişmiş olduklarından emin olunmalıdır.

Tedavi sırasında ve embriyo transferinden sonra özellikle yoğun kafein içeren gıdalardan uzak durulması kahve tüketiminin azaltılması yoğun kakao içeren çikolatalardan kaçınılması ve çok demli çay içilmesi önerilmemektedir. Özetleyecek olursak:

• Aşırı kafein tüketmeyin

• Tarımsal zehirlerden uzak durun

• Civa içeren gıdalara dikkat edin

• Etleri iyi pişirin

• Dondurulmuş gida ve paketli gıdaları tercih etmeyin

Tüp bebek tedavisi ne kadar sürer?

Birçok farklı tedavi şeması olduğu için her hastanın tedavisi ve suresi kendisine özgüdür ancak standart olarak yapılan tedavi şekli genellikle kısa protokol olduğu düşünüldüğünde Yaklaşık 15 16 gün sürdüğü söylenebilir.

Bunun dışında Uzun ve ultra uzun protokollerde 2-3 ayı bulan tedaviler de yapılabilmektedir.

Tedavi uygun hazırlık döneminin ardından başlanıldığında;

• 9 gün yumurta uyarılması

• 1 gün yumurta çatlatılması

• 5 gün embriyo geliştirme ve transfere hazırlık olarak toplam 15-16 gün kadar sürmektedir.

Tedavi süresince beslenme ve diyet

Beslenme programı tüp bebek tedavisinin başarı şansını etkiler mi?

Bilimsel olarak kanıtlanmış olmasa da sağlıklı bir beslenme düzeninin oluşturulması önerilmektedir. Tüp bebek tedavisi ile başarılı bir şekilde gebelik elde eden çiftlerin yüksek oranda Akdeniz usulü beslendiği bilinmektedir. Gebelik planlamasının yapılması ile birlikte çiftlere bitkisel yağ, taze balık ve sebze çeşitleri, baklagiller yönünden zengin bir beslenme programını takip etmeleri vücut direncini ve bağışıklık sistemlerini güçlendirmeleri açısından da özellikle önerilir.

Ayrıca tüp bebek tedavisinde yumurta toplamadan sonra da dikkat edilmesi gereken şeyler şunlardır:

• Tüp bebek transferi sonrasında kahve çay kola gibi kafeinli içecekleri tüketmemeliyiz.

• Tüp bebek transferinden gebelik testine kadar olan sürede cinsel ilişki, denize girmek, hamam, havuz gibi etkinliklerden uzak durmalısınız.

• Tüp bebek transferi sonrasında sağlıklı olup olmadığını bilmediğiniz yerlerden kesinlikle gıda tüketmeyiniz.

• Tüp bebek transferi sonrasında yoğun fiziksel aktivite gerektiren sporları yapmamalısınız

• Tüp bebek transferi sonrasında çok acil değil ise önerilenlerin dışında hiçbir ilaç kullanmamalı röntgen ışınlarından uzak durmalısınız.

Erkeklerde hangi sorunlar tüp bebek tedavisi gerektirir?

Kısırlık durumuna erkek eşin sebep olduğu durumlar toplum genelinde düşünüldüğünde %40 civarındadır

Erkekte sperm üretim veya aktarım bozuklukları düşünüldüğünde en sık sebepler

• Varikosel

• Genetik bozukluklar

• İmmünolojik nedenler

• İnmemiş testis

• Boşalma bozuklukları

• Hormonal bozukluklar

• Enfeksiyonlar

• Testis yetmezliği

• Sperm kanalı tıkanıklığı

kısırlık sebepleri arasında sayılabilir

Tüp bebek tedavisine karar verildi ise eğer normal yolla ya da cerrahi TESE, MİKROTESE gibi işlemlerle çok az miktarda bile sperm bulunması çocuk sahibi olmak için yeterli olabilmektedir.

TESE MİKRO TESE gibi işlemler lokal ya da genel anestezi ile yapılan ve tekniklerin çok gelişmesinden dolayı aynı gün taburcu olup normal hayata devam edilebilen uygulamalardır.

Erkekte menide hiç sperm bulunmaması ya da aşılamaya yetmeyecek kadar az bulunması durumunda tüp bebek tedavisi önerilir.

Tüp bebek ne kadara mal olur?

İstanbul Tüp bebek fiyatları yaklaşık olarak tüm Türkiye genelinde ortalama olarak benzer düzeydedir. 2021 yılı için merkezlere göre değişmekle beraber 9-12 bin lira bandındadır. Fiyatlar merkezin kullandığı teknolojik ekipmana merkezin deneyim süresine ve kliniğin bulunduğu coğrafi bölgeye göre değişmektedir.

Örnek verecek olursak Anadolu’daki merkezler de fiyatlar bir miktar daha düşük olabilirken İstanbul’un lüks semtlerindeki tüp bebek merkezlerinde teknolojik ekipman, deneyim ve otelcilik hizmetlerinin bir miktar daha iyi olduğu düşünülürse fiyatın bir miktar daha yüksek olması şaşırtıcı olmayacaktır.

Tüp bebek tedavisi hizmeti satın alırken yapmanız gereken size sunulan hizmetin içeriğinin detaylı olarak bilinmesi aynı zamanda kliniğin canlı doğum oranlarının iyi düzeyde olup olmadığının öğrenilmesi son derece önemlidir.

Her zaman pahalı ve lüks olan tedavinin en iyi sonuçlara ulaşacağı diye bir genelleme yapılması doğru olmaz.

Ayrıca sizin tedaviniz için kullanılması gerekmeyen ve önerilen bazı uygulamaların başarı üzerindeki etkisini muhakkak doktorunuzla konuşun. Unutmayın tüp bebek tedavisinin başarısı maliyetiyle değil uygun tedavi ve emek ile doğru orantılıdır.

Tedavi fiyatları nasıl belirlenir? Ortalama ücreti artıran veya azaltan etkenler nelerdir?

Tedavi fiyatları belirlenirken öncelikle muayene giderleri, ilaç fiyatları ve tüp bebek uygulaması için gereken teknolojik ekipman kullanımı gibi sarf kalemler maliyeti büyük ölçüde belirler

Bunun dışında merkezin başarı oranı ve popülerliğinin yanında otelcilik hizmetlerinin orta ve yüksek kalitede oluşu fiyatlarının belirlenmesinde bir diğer önemli unsurdur

Ayrıca tedavide tıbbi durumunuz için gerekli olan ve normalde az sayıda hastada kullanılan yöntemlerin tedaviye eklenmesi maliyeti arttırabilir.

Maliyeti arttıran sebepleri madde madde inceleyecek olursak:

• Merkezin başarısı ve popülerliği

• Otelcilik hizmetlerinin kalitesi

• Kullanılan ekipmanın kalitesi ve yurt dışından sağlanması

• Muayene ücretleri ve vizite maliyetleri

• Kullanılacak ek tedavi yöntemleri

  • Time Lapse

  • Embriyo dondurma

  • Genetik tanı

  • Embriyoskop

  • Sperm Chip

  • Mikro Tese

  • Embriyo Havuzu

  • Histeroskopi

  • Laparoskopi

  • Rosi

  • IMSI

  • Embriyo Biopsi

  • NGS

  • PRP

Yumurtalar döllendikten sonra oluşan embriyolar anne rahmine nasıl yerleştirilir?

• Tüp bebek tedavisi sonrası yumurtalar toplandığı gün ICSI ile döllenir

• 0. gün: ICSI yapılan yumurtalar özel sıvılar içinde kapalı özel ortamlara yerleştirilir.

• 1. gün: 16-22 saat sonra döllenme kontrol edilir.

• 3. gün: 72 saat sonra 6-10 hücreli halindeki embriyolar kontrol edilir.

• Gerekirse bu aşamada transfer ya da dondurma yapılabilir

• 5. gün: Blast olmuş embriyolar kontrol edilir.

• 3, 4 veya 5 günlük embriyolar rahim içi hazırlığı uygun ise transfer edilebilir

• Transfer ince bir kateter ile rahim ağzından geçilerek jinekolojik muayene masasında hastaya bilinci açıkken ultrason ile gözlemlenerek yapılır.

• Transfer genellikle idrara sıkışık halde yapılır.

• Transfer işleminde ağrı beklenmez.

Yumurta toplandıktan yaklaşık olarak 2-3-4 veya 5. gün laboratuvarda geliştirilen embriyolarınız rahim içine transfer edilmeye hazır hale gelir. Yumurta toplama işleminden sonra size başlanan rahim iç zarını hazırlayan ve bebeğin tutunmasını kolaylaştıran ilaçlar sayesinde rahim içine konan embriyoların tutunması daha da kolaylaşacaktır.

Peki embriyo transferinden önce neler yapmalısınız?

• Embriyo transferi günü size söylenen saatte idrara sıkışık bir şekilde eşinizle beraber klinikte olmanız gerekmektedir.

• Embriyo transfer günü vajinal yoldan kullanacağınız ilaçlara transfer saatinden sonra kullanmak üzere ara verebilirsiniz, yani sabahki vajinal dozu atlayabilirsiniz.

Embriyo transferi işlemi yumurta toplaması yapılan salonda bu sefer anestezi altında olmadan sessiz bir ortamda ve yaklaşık olarak 5 dakika süren ağrısız bir işlemdir.

• Transfer sırasında ultrasonla daha net görüntü alabilmek için idrara sıkışık olmanız önemlidir.

Transfer öncesi vajina temizliği yapıldıktan sonra ultrason eşliğinde rahim ağzına dış kateter yerleştirilir daha sonra embriyologunuzun iç kateter ile embriyoları getirmesi söylenir, embriyolar kimliğiniz onayladıktan sonra doktorunuza teslim edilir. Doktorunuz ise ultrason eşliğinde embriyolarınızı rahim içine nazikçe bırakır.

Geride kalan embriyonuz varsa daha sonra kullanmak üzere sıvı azot içerisinde yaklaşık 5 yıl boyunca saklanabilmektedir.

• Tüp bebek transferinden sonra yaklaşık bir saat klinikte dinlenmeniz sağlanır, kullanacağınız ilaçlar tarif edildikten sonra taburcu edilirsiniz.

• Yaklaşık 10-12 gün sonra gebelik testi için randevu verilir.

Yumurta gençleştirme nedir? Nasıl yapılır?

Yaşlanmayla beraber yumurtalıklar fonksiyon ve kapasite olarak bu durumdan etkilenirler ve gebelik oluşturmak için gereken yumurtlama işlemi genç yaştaki gibi kusursuz olarak yapılamaz.

Yumurtaların yaşlanmasında asıl etken yaşla beraber hücresel fonksiyonlardaki zayıflama dır. Bunun yanında yumurta yaşlanması temelinde genetik problemleri de barındırabilir.

Yumurta yaşlanmasına sebep olan en önemli faktör ailede yumurta yaşlanması ve yumurta rezervi azlığı olmasıdır.

Yumurta yaşlanması ve yumurta rezervi azlığı genetik kökenin yanında dış faktörlere bağlı olarak da gelişebilir.

Tıbbi olarak radyoterapi yani ışın tedavisi ya da kanser için uygulanan kemoterapi de yumurta yaşlanmasına yumurta rezervi azlığı ne sebep olabilir.

Üreme çağı ortalarında yumurta rezervi azlığı olan hastalarda eğer gebelik planlanıyor ise ve tüp bebek yöntemi başarısız olduysa yumurta gençleştirme tedavisi uygulanabilir.

Yumurta gençleştirme tedavisi ilaçla ya da cerrahi operasyon olarak yapılabilmektedir.

Yumurta gençleştirmede kullanılan tedaviler:

• Antioksidan tedavi:

  • Koenzim Q 10

  • Resveratrol

  • Curcumin

  • Vitamin E

  • Glutatyon tedavisi

  • N-Asetil Sistein

  • Astaksantin

  • Vitamin C

• PRP (Platelet rich plasma)

Kadından kendisinden alınan kanın çeşitli işlemlerden geçirildikten sonra hazırlanarak kendi yumurtalık dokusuna verilmesi işlemi

• Kök Hücre Tedavisi

Kendi dokularındaki kök hücreler geliştirilerek yumurtalık dokusuna transfer edilmesi işlemi

• İnvitro Aktivasyon

Yumurtalık dokusu dışarı çıkarılarak laboratuvarda işleme tabi tutularak tekrar yumurtalık dokusuna transfer edilir.

Bebeğin tuttuğu nasıl anlaşılır?

Acaba tüp bebek tutunma belirtileri embriyonun rahim içine konulduğu günden sonra anne vücudunda oluşan bir takım değişikliklerin fark edilmesi yoluyla saptanabilir mi?

Tüp bebek tutunma belirtileri gebelik testinden önce ortaya çıkan bulantı, kusma, kasık ağrısı, baskı, ödem, iştah kaybı ya da iştah artışı gibi belirtilerle anlaşılabilir mi? Bu oldukça merak edilen bir konudur.

Tüp bebek transferi yapılan kişilerin bir kısmında gerçekten de daha gebelik testi pozitif olmadan birtakım belirtiler gösterdiği düşünülmektedir.

• Bazı kadınlar tüp bebek tutunma belirtileri olarak transferin 4. veya 5. gününde kasık ağrısından şikayet edebilmektedir.

• Bazı kişilerde tüp bebek tutunması çok az miktarda lekelenmeye sebep olabilmektedir.

• Kadınların bir kısmında göğüslerde hassasiyet olmaktadır.

• Transferin üzerinden 7-8 gün geçtikten sonra adet olacakmış gibi hissedilmesi de erken bulgu olabilmektedir.

• Transferde 5. gün embriyosu verildiyse 8-9. gün idrar testinde silik çift pozitif çıkabilir.

• En önemli ve kesin bulgu 10. gün kanda bhcg değerinin pozitif çıkmasıdır.

Hamile olduğum idrar testinde ne zaman belli olur?

Hamile kalmayı sağlayan kadın yumurtalığının içinde bulunan ve her ay bir yumurtanın çatlaması ile spermin bu yumurtayı döllemesi sonucu hamilelik başlar. Bir kadının hamilelik belirtileri adetinin gecikmesi ile başlamaktadır. Eğer bir kadın adet görmeye devam ediyorsa hamilelik başlamamış demektir.

Döllenmiş yumurta 6-10 gün sonra ana rahminde büyümeye başlar. Döllenmiş yumurta yerleşmeye başladığı andan itibaren kısa adı HCG olan ‘Human Chorionic Gonadotropin’ adlı hormonu salgılamaya başlar. Halk arasında hamilelik hormonu olarak bilinen bu hormonun vücutta salgılanması ile hamilelik süreci kesin olarak başlamış kabul edilmektedir.

Adet gecikmeniz de varsa idrar testinde hamile olduğunuz ne zaman anlaşılır:

• İlişkiden 20 gün geçtikten sonra

• Aşılamadan 17 gün geçtikten sonra

• Tüp bebekten 10 gün geçtikten sonra anlaşılır

Tüp bebek transfer sonrası gebelik belirtileri ne zaman başlar?

• Transferden 10 gün sonra hamileliğin ilk belirtisi adet gecikmesidir.

• Transferden 4-5 gün sonra lekelenme müphem belirti olabilir

• Transfer sonrası 5 gün kasık ağrısı bazı kadınlarda görülebilir

• Bulantı kusma ancak 1. ayın sonunda ciddi bir belirti olmaktadır.

Her ay düzenli olarak regl olan kadının aktif ve korunmasız bir cinsel yaşamı varsa adetin kesilmesi hamilelik olma ihtimali yüksektir. Ancak adet gecikmesi her durumda hamilelik belirtisi olmayabilir. Hormonal değişimler, stres, yorgunluk, uykusuzluk, aşırı kilo ya da mevsimler geçişleri gibi durumlardan etkilenen bir bünyede adet gecikmesi olabilir. Bu tip durumlardan etkilenen kadınlarda adet gecikmesi hamilelik olduğu anlamını taşımaz. Bu tip durumlardan etkilenmeyen kadınlarda her ay düzenli adet olan kadınlar adet kanaması geciktikten 5 gün sonra hamilelik testi yaparak gebe olup olmadıklarını öğrenebilirler.

Tüp bebek tedavisinde estrofem ne zaman kesilir?

Estrofem ilacı Estradiol denilen yumurtalığın salgıladığı bir hormonu içerir. Hormon toplumda kadınlık hormonu olarak da bilinmektedir.

Tüp bebek tedavisinde özellikle donkuş transferde kullanılır. taze transferde de kullanıuldığı durumlar vardır.

Estrofemin asli görevi rahim iç zarının gelişmesine destek olmak ve kanamanın önüne geçmektir.

Estrofem ilacı tüp bebek tedavisinde ne zaman kesilir:

• Gebelik testi pozitif gelir gelmez kesilebilir

• Gebelik kesesi görülünce kesilebilir

• Bebek kalp atışı duyulunca kesilebilir

• Bazı durumlarda 8-12 haftaya kadar kesilmeyebilir.

İkinci tüp bebek denemesi ne zaman yapılabilir?

Tüp bebek tedavisi yapıldıktan sonra 2. deneme

• Donmuş embriyoların verilmesi

• Tekrar yumurta toplaması yapılması ve embriyo transferi şeklinde olabilir.

Gebelikle sonuçlanmayan bir tüp bebek tedavisinden sonra sebepler araştırıldıktan sonra diğer tedaviye başlamak için süre kısıtlaması yoktur.

2. tüp bebek tedavisine hemen takip eden ayda başlanabilir.

Tüp bebek için heyet rapor nasıl alınır?

Sosyal güvenlik kurumunun şartlarını sağlayan çalışanlar ve eşleri için sağlık bakanlığına bağlı eğitim araştırma ve üniversite hastanelerinden aşağıdaki şartlar sağlanırsa tüp bebek heyet raporu alınabilir.

Gereken şartlar:

• Kadın yaşı 23-40 arasında omalı

• Bu evlilikten çocuğu olmamalı

• 5 yıl-900 prim gününü sağlamalı

• Her 2 tüp tıkanıklığı

• Azospermi

• İleri hareketli sperm sayısının 5 milyondan az olması

• Azalmış yumurtalık rezervi

• 3 yılı geçmiş evliliklerde 2 aşılama ile sonuç alınamayan durumların belgelenmesi

Tüp bebek tutmazsa kanama ne zaman olur?

Tüp bebek tedavisi sonrası gebelik oluşup oluşmadığı 10. gün kandan bakılan BHCG testi ile anlaşılabilir testin negatif geldiği ve gebeliğin tutmadığı durumlarda ilaçlar bırakılır ve genellikle 10 gün içinde kanama başlar.

Kanama 1-3 gün içinde de başlayacağı gibi bazı kişilerde 15 günü bulabilmektedir.

Bebek tutmazsa ne zaman adet olunur?

Bebek yani gebelik oluşumu gerçekleşmez ya da gerçekleşip rahime tutunma oluşmazsa takip eden 7-10 gün içinde adet kanaması gerçekleşir. Ancak beraberinde kullanılan ilaçların kesilmediği durumlarda adet kanamasını başlaması zaman alabilir.

Tüp bebek işlemi için erkekten sperm nasıl alınır?

Tüp bebek işlemine başlamadan önce spermiogram tetkiki yapılır ve spermiogram tetkikini kendisi verebilen sperm vermede sorun yaşamayan sonucu tüp bebek tedavisinde kullanılmaya yetecek oranda çıkan kişiler yine aynı şekilde yumurta toplama günüyle eş zamanlı olarak merkezde sperm örneğini verirler. Sperm verme odaları özel ve temizlik için duş olanağı bulunan odalardır.

• Sperm örneği yumurta toplama günü sperm verme odasında masturbasyon ile verilir.

• Sperm verme işleminde gündelik hayatta kullanılan jel krem sabun vb maddeler kullanılamaz. Kayganlık verici bazı özel ürünler sadece örneğin verileceği laboratuvar tarafından önerilebilir.

• Masturbasyon ile sperm veremeyen kişilere eşleri yardımcı oalbilir.

• Sperm olup da veremeyen hastalarda TESA veya PESA işlemi yapılabilir

• Meni örneğindeki sıvıda sperm çıkmayan kişilerden lokal veya genel uyuşturularak iğne ya da cerrahi operasyonla sperm alınabilir (mikro TESE)

Erkekte sperm sayısı nasıl artırılabilir?

• Genetik kökenli sperm sayı azlığını tedaviyle artmaz

• Kısmi hareket azlığı, morfolojik anormalliklerin bazıları, kısmi sayı azlığı durumlarında tedaviyle artış sağlanabilir.

• Testisin içinde sperm üreten hücrelerin tam yokluğunda tedavi verilemez

• Testise gelen üretici hormon eksikliklerinde (beyinden gelen sinyal azlığı-yokluğu) hormon takviyesi yapılarak sperm sayısı arttırılabilir.

• Varikosel tedavisi

• Antioksidan kullanımı

• Sigara bırakmak

• Alkol kullanmamak

• Testisi zedeleyecek sporlardan uzak durmak

• Testislere aşırı sıcak ortamlar zarar verir sıcak duş almaktan kaçınılmalıdır.

Spermin su gibi gelmesi nedenleri nelerdir?

Spermin su gibi gelmesi sperm sayısı azlığında ve beslenme tarzı değişikliklerinde görülebilir, ayrıca sık cinsel ilişki ve masturbasyon yapılması da spermin su gibi gelmesine neden olabilir.

Spermin su gibi gelme nedenleri

• Sık boşalma

• Vitamin mineral eksikliği

• Proteinden fakir beslenme

• Sperm sayı azlığı

• Çinko eksikliği

• A vitamini eksikliği

• E vitamini eksikliği

• Yetersiz meyve tüketilmesi

Sperm DNA hasarı nedir?

Erkek infertilite nedenlerinden olan sperm yapı sayı ve hareket bozukluklarında daha sık olmak üzere spermi oluşturan genetik bilgiyi içinde bulunduran DNA yapısında özellikle çevresel ve genetik nedenlerle DNA hasarı oluşabilmektedir.

Normal sperm sayısına sahip kişilerde de %6-10 seviyesinde Sperm DNA hasarı bulunabilir Sperm DNA hasarın artması çocuk sahibi olmada zorluk yaşatabilir.

Sperm DNA hasarı ölçmede kullanılan testler:

• TUNEL testi (%30 dan fazla hasar)

• COMET testi

Sperm DNA hasarı durumunda neler yapılmalıdır

• Organik beslenmek

• Sigara kullanmamak

• Alkol kullanmamak

• Antioksidan kullanmak

• Taze meyve sebze tüketmek

• Civalı besinlerden uzak durmak

• Sperm DNA hasarında sperm sayısı uygunsa ICSI yerine IVF bir seçenek olabilir.

Spermiogram testi ( semen ) sperm sayısının çok az olması veya bulunmaması durumunda nasıl bir işlem yapılır?

• Genel Muayene yapılmalıdır.

• Antioksidan kullanılmalıdır

• 72 gün sonrası için bir sperm testi daha planlanır

• FSH, LH, Testosteron, Prolaktin, TSH, Kan Sayımı testlerine bakılır

• Testisler için ultrason yapılması planlanır

• Varikosel varlığı araştırılır

• Genetik test, Y Kromozomu ve AZF testi yapılabilir.

Aşılama (IUI) nedir?

Aşılama tedavisi tüpleri yani rahmin yumurtalığa bağlayan içinden yumurta ve spermin taşındığı organları çalışan, açık olan kadınlarda eğer herhangi bir şekilde kısırlık durumu açıklanamıyor ise erkekten alınan spermin çeşitli yıkama işlemlerinin ardından en hızlıları belirlenerek özellikle yumurtlama tedavisinden sonra yumurta atılımını müteakiben hazırlanmış hızlı spermlerin kanül, kateter denilen bir boru ile verilmesi prensibine dayanır.

Aşılama sonrası döllenme ne zaman olur?

• Aşılama yapıldığı gün yumurta çatlaması ve atılması gerçekleşir spermler tüplerden geçerek yumurta hücresine ulaşır.

• Aynı ortamda bekleyen yumurta ve sperm hücresi etkileşime geçerek döllenme işlemi hemen başlar 16-24 saat sonra tüplerde döllenme işlemi tamamlanmış olur.

• Döllenen embriyo 72 saat sonra tüplerden rahim içine girer

• 120. saatte döllenen embriyo rahim içinde endometriuma tutunmaya hazır hale gelir.

Embriyo transferi sonrası cinsel yaşamı etkilenir mi? Ne zaman ilişkiye girilebilir?

Tüp bebek tedavisinde cinsel ilişkinin yasak olduğu bir diğer durum ise 4. aşama olan embriyo transferinin yapıldığı uygulama sonrasındaki süreçtir. Embriyo yerleştirildikten sonraki ilk bir haftaya kadar olan süreç anne rahmine tutunmanın gerçekleşmesi için beklenen ve her açıdan oldukça hassas geçen bir süreci kapsamaktadır. Tedavinin başarısızlıkla sonuçlandığının göstergesi olan düşüklerin yaşanmasının en sık rastlandığı dönemdir.

Bu nedenle düşük riski göz önünde tutulmalı ve özellikle bu dönem cinsel ilişkiden uzak durulmalıdır. Bebeğin anne karnındaki kalp atışları duyulana kadar çiftlerin cinsel ilişkiye girmesi önerilmemektedir. Anne rahmine yerleşmesi tam olarak sağlanan bebeğin sağlık durumu ile ilgili doktordan alınan bilgilerden sonra yine doktor onayı ile cinsel ilişkiye girilebilir.

Tüp bebek tedavisi sonrası cinsel yaşamda olumlu, olumsuz bir değişiklik olur mu?

Tüp bebek tedavisi sonrası yumurta ve embriyo transferi işlemleri sonuçlandıktan sonra gebeliğin belirli bir dönemine kadar cinsel ilişkide bulunulması uygun olmayabilir.

Tüp bebek tedavisi sonucunda cinsel yaşamda bunun dışında bir farklılık olmamaktadır.

Tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçların veya uygulanan yöntemlerin cinsel yaşamı olumsuz hale getirme özellikleri yoktur.

Çocuk sahibi olamayan çiftler için tek yöntem tüp bebek mi?

Çocuk sahibi olamayan çiftlerde nedenler araştırdıktan sonra nedene yönelik tedavi yapılır

tüp bebek uygulaması gerekmeyen durumlarda başka tedavi seçenekleri mevcuttur.

kadının tüplerinin açık olduğu yeterli sayıda yumurta sahibi olduğu durumlarda ve erkeğin sperm sayısında problem yok ise aşağıdaki yöntemler uygulandığında da gebelik oluşmaktadır:

• Rutin cinsel ilişki ve evde yumurtlama takibi için ovulasyon kitlerinin kullanımı

• Doktor kontrolünde siklus takibi yumurtlama günü saptanması ve ilişki

• İlaç kullanılarak yumurtlama tedavisi ile ilişki

• İlaç kullanılarak yumurtlama takibi ve aşılama tedavisi

Aşırı kilolu yada zayıf olmak tedaviyi nasıl etkiler?

Yapılan tüp bebek tedavisinde başarıya ulaşmada anne adayının kilosunun önemli bir katkı sunduğu ve süreci kolaylaştırdığı görülmüştür. Anne adayının gebe kalmadan önceki kilosu tüp bebek tedavisinin başarıya ulaşmasında önemli bir etkendir. İdeal kiloda olan anne adayının tüp bebek tedavi süreci daha kısa sürmekte, düşük yapma riski ise oldukça azalmaktadır. Ayrıca ideal kiloda gebe kalan anne adayında gebelik diyabeti görülme olasılığı da oldukça azalmaktadır.

Günümüz toplumunda kilo artışı ve hareketsizlik önemli bir sorun haline gelmektedir.

Aşırı kilo alımının kalp damar sağlığımıza etkisi olumsuz yönde olurken çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerde de aşırı kilo problemi sık rastlanmaktadır.

Tüp bebek tedavisinde aşırı kilolu olma kullanılan ilaçların yüksek dozda uygulanması gerekliliğini beraberinde getirir.

Ayrıca tüp bebek işlemlerinde yeterli yumurtalık elde etmeyi zorlaştırır.

Embriyo transferi de aşırı kilolu kadınlarda optimum ölçüde yapılamayabilir.

tüm bunların dışında sadece Vücut kitle indeksinin 28 in üzerinde olması bile tüp bebek başarısızlığı nedenidir. Kilo problemlerinde:

• İlaç dozları ve yan etki ihtimali artar

• Yumurta toplama işlemi zorlaşır ve komplikasyon olasılığı artar

• Embriyo transferi işlemi optimum şekilde olmaz

• Vücut kitle indeksi (VKİ 18 den küçük ve VKİ 28 den büyük olmak tek başına başarısızlık sebebi olabilir.)

Tüp bebekte kaç kez deneme yapılabilir?

Uygun hazırlık yapıldığında, gerekli ön değerlendirme testleri ve muayeneler sonrası yeterli istenilen cevap elde edilen hastalarda tüp bebek tedavisinin tutma şansı ilk üç denemede en yüksek oranda iken tekrarlayan denemelerde başarı şansı düşmektedir. Ancak değişik tedavi modaliteleri uygulamak da başarıya katkıda bulunabilir.

Tüp bebek tedavisinde sonuç eğer olumsuz geldi ise tekrarlayan denemeler yapmanın uzun vadede yan etkisi yoktur.

Olumlu sonuç alınana ve tedaviyi olumsuz etkileyen tüm şartlar düzeltilene kadar tüp bebek tedavisi devam ettirilebilir. Bazı hastalar ilk denemede bazı hastalar 15-20. deneme de bile gebe kalıp doğurabilirler.

Tüp bebek tedavisi süresince özel bir diyet uygulanmalı mıdır?

Bilimsel olarak kanıtlanmış olmasa da sağlıklı bir beslenme düzeninin oluşturulması önerilmektedir. Tüp bebek tedavisi ile başarılı bir şekilde gebelik elde eden çiftlerin yüksek oranda Akdeniz usulü beslendiği bilinmektedir.

Gebelik planlamasının yapılması ile birlikte çiftlere bitkisel yağ, taze balık ve sebze çeşitleri, baklagiller yönünden zengin bir beslenme programını takip etmeleri vücut direncini ve bağışıklık sistemlerini güçlendirmeleri açısından da özellikle önerilir.

Ayrıca tüp bebek tedavisinde yumurta toplamadan sonra da dikkat edilmesi gereken şeyler şunlardır:

• Tüp bebek transferi sonrasında kahve çay kola gibi kafeinli içecekleri tüketmemeliyiz.

• Tüp bebek transferinden gebelik testine kadar olan sürede cinsel ilişki, denize girmek, hamam, havuz gibi etkinliklerden uzak durmalısınız.

• Tüp bebek transferi sonrasında sağlıklı olup olmadığını bilmediğiniz yerlerden kesinlikle gıda tüketmeyiniz.

• Tüp bebek transferi sonrasında yoğun fiziksel aktivite gerektiren sporları yapmamalısınız

• Tüp bebek transferi sonrasında çok acil değil ise önerilenlerin dışında hiçbir ilaç kullanmamalı röntgen ışınlarından uzak durmalısınız.

Blastosist transferi nedir?

Toplanan yumurtaların ICSI ile döllemesi yapıldıktan sonra embriyo oluşumu ilk olarak 1. günün sonunda gözlenir (16-22 saat sonra).

• Bu embriyoya 1. gün embriyosu ya da 2 PN denir.

• 2 günlük embriyo 4 hücrelidir

• 3 günlük embriyo 8 hücrelidir

• 5 günlük embriyoya da Blastosist denir.

Oluşan embriyo büyüme ve gelişimine eksiksiz devam ediyorsa laboratuvar ortamında 5 günlük gelişme gösterebilir. 5 günlük embriyo uygun gelişme gösterdi ise bu embriyoya Blastosist denir. Blastosist aşamasına gelemeyen ya da gelme potansiyeli zayıf olduğu tespit edilen embriyoların tutunma ve gebelik getirme olasılıkları düşüktür.

Blastosist halindeki embriyonun anne rahmine konmasına blastosist transferi denir.

Tüp bebek tedavisinde düşük riski daha mı yüksek?

Tüp bebek tedavisinde düşük oluşma riski normal yolla kalınan gebeliklere göre biraz daha fazla olabilmektedir. Düşük oranının normal gebeliğe göre bir miktar daha fazla olmasının sebebi tüp bebek tedavisinde kullanılan iğne, ilaç ve yöntemler değildir. Var olan kısırlık ya da gebe kalmayı engelleyen sağlık problemlerinden kaynaklanmaktadır.

Normal gebelikte ilk 3 hafta içindeki bir gebeliğin kaybı kadın tarafından normal adet kanaması gibi algılanabileceği için fark edilmemektedir. Tüp bebek tedavisinde bebeğin ilk 3 hafta içindeki kayıpları da tespit edilebildiği için düşük oranı bir miktar normal gebelikten fazla gibi görünebilir.

Tüp bebek tedavisi kaç gün sürer?

Birçok farklı tedavi şeması olduğu için her hastanın tedavisi ve suresi kendisine özgüdür ancak standart olarak yapılan tedavi şekli genellikle kısa protokol olduğu düşünüldüğünde Yaklaşık 15 16 gün sürdüğü söylenebilir.

Bunun dışında Uzun ve ultra uzun protokollerde 2-3 ayı bulan tedaviler de yapılabilmektedir.

Tedavi uygun hazırlık döneminin ardından başlanıldığında;

• 9 gün yumurta uyarılması

• 1 gün yumurta çatlatılması

• 5 gün embriyo geliştirme ve transfere hazırlık olarak toplam 15-16 gün kadar sürmektedir.

Aşılama tedavisinin tüp bebekten farkı nedir? Aşılama tedavisi ne zaman uygulanır?

Aşılama ve tüp bebek tedavisi gebe kalamayan çiftlere uygulanan farklı oranlarda gebelik şansları oluşturan yöntemlerdir

Aşılama tedavisi genellikle tüp bebek yapmayı gerektirecek kadar ağır problemleri olmayan hastalara uygulanır. aşılama yöntemi için tüplerin açık olması ve yeterli sayıda sperm olması elzemdir.

Aşılama ile tüp bebek tedavisinin farkları:

• Aşılama tedavisinde kullanılan ilaçların dozları ve maliyetleri daha azdır.

• Aşılama tedavisinde kadının tüplerinin açık olması gerekirken tüp bebek tedavisi kapalı tüplerin olması durumunda da yapılabilir.

• Aşılama tedavisinin maliyeti tüp bebekten daha azdır.

• Aşılama tedavisinde sperm sayısı yeterli olması gerekirken tüp bebek tedavisi menide hiç sperm olmayan durumlarda da yapılabilmektedir.

• Tüp bebek tedavisinde embriyo laboratuvarda büyütülürken aşılama tedavisinde döllenme ve embriyo oluşumu gözle görülemez ve vücut içinde olur

• Aşılama tedavisinde rahim içine spermler bırakılırken tüp bebek tedavisinde oluşan bebek rahim içine bırakılır.

• Aşılama tedavisinde işlem sonrası genellikle bazı durumlarda progesteron ilaçları kullanılırken tüp bebek tedavisine işlem sonrası çok sayıda östrojen progesteron ve benzer ilaçlar kullanılır.

• Aşılama tedavisinde gebelik testi en erken 17-20 gün sonra sonuç verirken tüp bebek gebelik sonucu için 10 gün beklemek yeterlidir.

Destekli yuvalama (assisted hatching) nedir?

Embriyonun dış zarının kesilmesi ve embriyonun böylelikle rahim içine kolay yuvalanmasını sağlama işlemidir. Genellikle 5 günlük blast embriyolara yapılır. Kimyasal madde Tyrode asit ve lazer yardımıyla yapılabilir.

Amaç zar kesilerek embriyonun rahim içiyle direkt teması ve kolayca tutunup yuvalanmasıdır.

Embriyo aslında büyümeye devam ederek bu zarı kendi yırtar ancak

• Zarın kalın olduğu durumlar

• Çift zarlı embriyo

• Aşırı Fragmantasyonlu embriyo

• Tekrarlayan başarısızlıklar

• İleri yaş

• Dondurulmuş embriyo

gibi durumlarda destekli yuvalama şansı artırabilir.

Tüp bebek tedavisi kaç yaşına kadar uygulanabilir? Tedavide yaş sınırı var mı? En uygun yaş kaç?

Tüp bebek tedavisi uygulaması 45 yaşına kadar yapılabilir. Daha ileri yaş grubunda gebelik elde etme olasılığı çok çok düşüktür. 45 yaşından sonra gebelik oranı %5 altındadır ve gebelik oluşsa bile doğuma ilerleme ihtimali çok zayıftır.

Erkekler için yaş sınırı var mı?

Tüp bebek tedavisinde tedavinin en önemli unsuru kadındır. Başarı belirlenmesinde de en çok kadının tıbbi özellikleri ön plandadır.

Erkeklerde kendiliğinden veya işlemle sperm alınabildiği yaşa kadar tüp bebekte yaş sınırı yoktur. Ancak ilerleyen yaşla beraber azalan sperm kalite özellikleri tedaviye olumsuz katkı yapabilir.

Miyom ve polipler tedaviyi olumsuz etkiler mi?

Rahim iç zarını oluşturan dokunun aşırı çoğalması sonucu oluşan yüzeyden kabarık kanamalı ve yer işgal eden lezyonlara endometrial polip denmektedir. Endometrial polipler tek sayıda olabileceği gibi çok sayıda olabilirler. Sayı ve boyutları değişken düzeydedir. Endometrial polipler embriyonun yerleştiği bölgeyi işgal etmesinden dolayı gebelik oluşmasına engel olabilirler.

Özellikle büyük boyutlu ya da tüp girişlerine yerleşen polipler kısırlık sebebi olabilmektedir. Endometrial polipler aynı zamanda rahim içi dokusunda kanama yaparak oluşan ya da devam eden gebeliğin durumunu tehlikeye atabilirler. Tüp bebek tedavisi sırasında endometrial polip saptandığında genellikle histeroskopi yöntemiyle endometrial polipler çıkarılır. Bazı endometrial poliplerin özellikle menopoz öncesi dönemdeki hastalarda rahim iç zarı kanserini taklit edebilme potansiyeli de vardır. Endometrial polipler östrojen bağımlı oluşumlardır.

Özellikle üreme çağında sık görülürler. Tüp bebek tedavisi sırasında da yeni oluşan endometrial polipler görülebilir endometrial polipler ultrasonla ya da rahim içine sıvı verilerek yapılan vajinal ultrason yani SIS yöntemi ile çok rahatlıkla teşhis edilebilirler.

Miyomlar kadınlarda yaygın olarak bulunan düz kas hücreli oluşumlardır. Miyomlar rahim duvarında, rahim içinde ya da rahim dışında yerleşebilirler. Rahim içinde yerleştiği durumlarda gebelik şansını olumsuz etkilerler. Rahim dış duvarında da bulunan miyomların belirli boyutları geçmeleri halinde kısırlık yapabilecekleri yönünde düşünceler mevcuttur.

Miyomlar rahim içinde bulunduklarında adet düzensizliği, aşırı adet kanaması, düzensiz adet kanaması, kasık ağrısı, adet ağrısı gibi şikayetler verebilirler. Yapılan ultrason sonucu miyomlar çok büyük olasılıkla boyut ve yerleşim yeri olarak tespit edilebilir rahim iç zarını bozan, kanama yapan, ağrı yapan, kısırlık yapan miyomlar cerrahi yöntemlerle çıkarılırlar.

Bu cerrahi yöntemler arasında laparoskopi, histeroskopi ya da açık cerrahi tercih edilebilir. Tüp bebek tedavisi öncesinde ya da tüp bebek tedavisi sırasında fark edilen miyomlar embriyo yerleşmesini bozacak şekilde görünüyorlarsa cerrahi olarak tedavi edilmelidir. Aynı zamanda miyomlar gebelik süresince büyüyerek ağrı yapabilirler. Bu yüzden miyomların tüp bebek tedavi sürecinden önce mümkünse çıkarılması önerilmektedir.

Mikroenjeksiyon tedavisi nedir? Klasik yöntemden farkı nedir?

• Mikroenjeksiyon yöntemi çok ince iğneler kullanılarak spermin yumurtanın içine direkt olarak verilmesidir.

• Klasik yöntem yumurtanın çevresindeki sıvıya belirli bir sayıda sperm bırakılarak döllenmenin kendiliğinden oluşmasının beklenmesidir

• Mikroenjeksiyon yönteminde döllenme oranı bu yüzden klasik yönteme göre daha fazladır.

• Erkekte düşük sayıda ve hareketsiz sperm varlığında klasik yöntem tercih edilemez.

• Mikroenjeksiyon yönteminde erkekten birkaç tane sperm bile alınsa döllenme gerçekleştirilebilir.

• Mikroenjeksiyon yöntemi daha maliyetlidir

Tüp bebek tedavi süreci neleri kapsar?

Tüp bebek tedavi süreci normal şartlarda Doktor muayenesi sonrası adet döneminde başlar.

1. Yumurta Uyarılması (9-10 gün)

2. Yumurta Çatlatılması (1 gün)

3. Yumurta Toplama ve sperm alma (1 gün)

4. Döllenmenin beklenmesi ve embriyo transferi (5 gün)

Toplamda 15-16 günde tamamlanır.

İstanbul’da yaşamıyorum. Şehir dışından gelsem sorun olur mu?

Birçok hastamız şehir dışından gelebilmektedir Tedavi açısından sorun teşkil etmemektedir.

Tedavi için gelmeden önce bilgilerinizi bize gönderdiğiniz takdirde;

• Ortalama tedavi süresi

• Tedavi öncesi yapılması gerekenler

• Bulunduğunuz bölgede yaptıracağınız testler

• Tüp bebek ve ilaç maliyeti

• Kaç gün İstanbul’da konaklamanız gerektiği

• Tedavi sonrası ne zaman dönebileceğiniz hakkında bilgi alabilirsiniz.

Çoğul gebelik riski tüp bebekte fazla mı?

Yaş ve tekrarlayan başarısızlık haricinde artık ülkemizde tek embriyo transferi yapılmakta yani tekil gebelik planlanmaktadır, bu yüzden tüp bebek yönteminde ikiz gebelik ancak planlı halde oluşabilen bir durumdur.

Bu durumun istisnası tek embriyo verildiğinde bunun ikize dönüşmesi yani monozigotik ikiz gebeliktir bu durum çok nadiren de olsa görülebilmektedir.

Tüp bebek tedavisinde tutma ve başarı oranları yüzde kaçtır?

Tüp bebek tedavisinde başarı oranı %60-70 civarındadır.

Öncelikle Yaş ve yumurtalık rezervine göre bu oranlar değişmektedir. Hastada bulunan diğer tıbbi özellikler de başarıyı değiştirir.

Tüp bebek tedavisi için başarıyı etkileyen en önemli faktörlerden birincisi hasta yaşıdır. Hasta yaşı bağımsız bir tedavi belirteci gibidir, özellikle 20 ile 35 yaş arasında başarı şansı yüksek iken 35 yaşından sonra başarı şansı giderek düşmektedir. Kırklı yaşlarda tedavi başarısı için uzun tedavi süreçleri ve yüksek doz ilaç gerekmektedir. 45 yaşından sonra ise neredeyse kendi yumurtaları ile gebe kalan kadın sayısı %1 lere ve hatta daha az oranlara düşmektedir.

Tüp bebek başarı şansını etkileyen diğer bağımsız kriter over rezervedir. Over rezervi azaldıkça başarı şansı ve canlı doğum oranı giderek azalmaktadır.

Tüp bebek tedavisinde yumurta toplama işlemi nasıl yapılır?

• Yumurta keseleri yeterli boyutta ise

• Hormon düzeyleri yeterli artmalı

• Çatlatma iğnesi yapılmalı

• 32-34 saat sonra yumurta toplama yapılabilir

Tüp bebek tedavisinde uyarılan yumurtaların yaklaşık 16-20 mm çapa ulaştıklarında genellikle vajinal yoldan ultrason eşliğinde yapılan cerrahi bir işlemdir.

Tüp bebek tedavisinde yumurta toplanırken hastalar genellikle hafif bir anestezi şeklinde uyutulurlar. Kadın doğum muayenesi pozisyonunda yapılan steril bir işlemdir. İşlem sırasında steril opu iğnesi ile yumurtalıklardaki foliküller aspire edilir.

Yumurta toplama ortalama 20 dakikalık bir işlem şeklinde olmaktadır. İşlemden sonra ağrı kesiciler kullanılır. Aynı gün içinde hastalar evlerine giderler ve günü dinlenerek geçirmeleri önerilir.

Tüp bebek merkezini seçerken nelere dikkat etmeliyim?

Tüp bebek merkezi seçerken şunlara dikkat edilmelidir.

• Doktor deneyimi

• Merkezin ve doktorun başarı durumu

• Embriyoloji laboratuvarı yeterli mi?

• Son teknolojiler uygulanıyor mu?

• Embriyo, yumurta ve sperm ve kayıt güvenliği var mı?

• Fiyat araştırması tedaviye eklenen hizmetlerin maliyeti nedir?

Başarı şansını artıran şeyler nelerdir?

• Genetik değerlendirme

• 5. gün embriyo transferi

• Hsg ve Histeroskopi ile rahim tüp durumunun tekrar gözden geçirilmesi

• Embriyo transferini bozacak durumların düzeltilmesi

• Kadına ait troid şeker ve kilo problemlerinin düzeltilmesi

• Antioksidan tedavi

• Trombofili ve pıhtılaşma durumunun değerlendirilmesi

• Endometrial hazırlığın optimum yapılması.

• Dondurulmuş transfer

• Yardımlı yuvalama

• Time Lapse

• Embriyoskop

• Sperm çip

• Prp

• İmmun Tedavi

• Lenfosit Aşısı

• İntralipid serum

Hangi durumlarda embriyo dondurulur?

• 14-15 adetten fazla yumurta toplandıysa ve aşırı uyarılma sendromu riski varsa

• Yumurta çatlatma günü yüksek östrojen düzeyi (E2)

• Progesteron hormon yüksekliği

• Transfer öncesi düzeltilmesi gereken problemler

• Transfer öncesi veya yumurta toplama sırasında cerrahi işlem

• Başarı şansını artırmak

Embriyo gelişimi nasıl olur ve gelişim süresince nelerden etkilenir?

Sperm ile döllenen yumurta hücresine embriyo denir.

Döllenme sonrası

• 24. saat te embriyo 2 hücreli

• 2. gün 4 hücreli

• 3. gün 8 hücrelidir.

• 4. günde embriyo kompakşın halindedir.

• 5. gün embriyosuna blastosist denir.

Embriyo ne kadar yavaş gelişirse canlılık oranı o derece azalır tutunma ihtimali düşer.

Gününe göre geriden takip eden embriyonun tutunma potansiyeli düşer.

Embriyo gelişimi en çok kendi genetik durumundan etkilenir, embriyo genetiğini etkileyen en önemli sebep yumurta diğeri sperm genetiğidir.

Ayrıca bir diğer önemli sebep laboratuvar ortamıdır.

Dondurulmuş embriyolar çözülünce canlı kalma oranı nedir?

Yeni dondurma ve çözme teknolojisinde canlılık oranı 10 embriyoda 9 şeklindedir.

Canlılık oranı %90’dır.

Tüp Bebek tedavi süresince diş çektirme ve diğer diş tedavileri uygulanabilir mi?

Tüp bebek tedavisi sırasında ertelenebiliyor ise süreç diş tedavisi sonrasına bırakılmalıdır.

Özellikle embriyo transferi öncesinde çürük diş, diş iltihabı, apse gibi bir durum varsa transfer ertelenebilir. Embriyo gelişiminin ilk haftalarında tedavi sırasındaki müdahaleler, röntgen çekilmesi ve embriyoya zarar verebilecek antibiyotiklerden kaçınılmalıdır.

Tüp Bebek tedavisinde kaç embryo transfer edilmeli?

Daha önce başarısız tüp bebek denemesi ve kadın yaşı 35 ten fazla ise 2 embriyo aksi durumlarda 1 embriyo transfer edilmelidir. 2 embriyo transferi ikiz gebelik ile sonuçlanabilir ve bunun sonucunda gebelikte düşük ve erken doğum riski artar, ayrıca gebelik tansiyonu, gebelik şekeri ve sezaryen oranları artmaktadır.

Embriyo traşlama nedir?

Embriyonun dış zarının kesilmesi ve embriyonun böylelikle rahim içine kolay yuvalanmasını sağlama işlemine embriyo traşlama denir. Genellikle 5 günlük blast embriyolara yapılır. Kimyasal madde Tyrode asit ve lazer yardımıyla yapılabilir.

Amaç zar kesilerek embriyonun rahim içiyle direkt teması ve kolayca tutunup yuvalanmasıdır.

Embriyo aslında büyümeye devam ederek bu zarı kendi yırtar ancak

• Zarın kalın olduğu durumlar

• Çift zarlı embriyo

• Aşırı Fragmantasyonlu embriyo

• Tekrarlayan başarısızlıklar

• İleri yaş

• Dondurulmuş embriyo

gibi durumlarda embriyo traşlama şansı artırabilir.

Embriyolarda genetik inceleme kimlere önerilmektedir?

• Tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı

• Tekrarlayan düşük yapan kadınlar

• 35 yaşından büyük kadınlar

• Kadın ve erkekte genetik geçişli hastalık varlığı

• Önceki doğumda genetik bozukluğu olan çocuk doğurmak ya da düşüğün genetik nedenli olması

• Sperm embriyo ve yumurtada genetik olduğu düşünülen bozukluklar olması

Embriyo azaltma işlemi (Embriyo redüksiyonu) gebeliği etkiler mi?

Tüp bebek tedavisinde anne rahmine 2 den fazla embriyo tutunduğu durumlarda gebeliğin devam edebilmesi ve canlı doğumla sonuçlanması için anne rahmindeki embriyolardan biri ve ikisi azaltılabilir. Bu işlem çok detaylı araştırılıp yoğun önlemler altında yapılır. İşlem sırasında diğer embriyoların zarar görme ihtimali her zaman için vardır.

İşlem 9 gebelik haftasından sonra yapıldığında fetosid adı verilir. Ultrason ile fetüslerin pozisyonu ve rahim içindeki pozisyonları belirlenir. Aynı plasentayı paylaşan fetüslere işlem uygulanmaz. İşlem sırasında anne karnından iğne ultrason eşliğinde fetüse yönlendirilerek kalp içine KCL enjekte edilerek kalbi durdurulur. %4-6 oranında diğer fetüsün de kaybedilme riski vardır.

Dondurulmuş ve çözülmüş embriyolar nasıl transfer edilir?

Yumurta toplamanın hemen sonraki günlerde transfer yapılmadı ise embriyolar dondurularak 5 yıl saklanabilir.

Saklanan embriyolar embriyoloji laboratuvarında sıvı nitrojen tanklarında barkodlu ve hastaya özel şifreli bölmelerde saklanır.

Transfer yapılması planlanan adet döneminde ilaçlarla endometrium hazırlığı yapılır. Ultrason ve kan tahlilleri ile kontroller yapıldıktan sonra

• Endometrium kalınlığı yeterli ise (genellikle 8 mm ve üzerinde)

• Endometrium görüntüsü uygun ise

• Progesteron ve östrojen düzeyi transfer için uygunsa

• İlaçların kullanımında bir hata oluşmadıysa

• Transfer günü embriyolar en geç 2 saat öncesinden çözdürülür ve canlılıkları kontrol edilir.

• Anne adayı İdrara sıkışık şekilde hazırlanır

• Muayene masasında ultrason kontrolü yapılarak rahim ağzına spekulum aleti takılır

• Rahim ağzından dış kateter geçirilir

• Embriyolog tarafından mikroskopta hazırlanan embriyo iç kateter ile Tüp Bebek uzmanına verilir ve rahim içine bırakılır.

• Ultrasonda embriyoların verilişi hasta tarafından görülür

• 30 dk dinlenme sonrası hasta klinikten taburcu edilir.

Embriyo transferi sonrası istirahat edilmeli mi?

Embriyo transferinden sonra 30 dk transfer yapılan klinikte dinlendikten sonra artık ek yatak istirahatine gerek yoktur.

Birçok araştırma istirahat etmenin ek faydası olmadığını göstermiştir. Ancak yine de aktif spor ve zorlayıcı egzersizler yapılması önerilmez.

Tüp Bebek tedavisinde stres süreci olumsuz etkiler mi?

Stres tüp bebek tedavi sürecini olumsuz etkilemektedir

Çocuk sahibi olamama, toplum, aile ve yakın çevre arasında bu konunun bilinmesi evli çiftlerde baskı oluşturmaktadır.

Çocuk sahibi olmanın bir zorunluluk gibi algılandığı toplumlarda bu baskıdan kurtulmak için aileler sağlıklı karar veremezlerse bu durum hem maddi hem de manevi kayıplara yol açmaktadır.

Stresin %5-15 oranlarında tedavi başarısını düşürdüğü yapılan çalışmalarda gösterilmiştir.

Stresin tedavi başarısına etki etme nedenleri:

• Bekleyerek kendiliğinden gebe kalabilecek çiftleri gereksiz teşhis ve tedavilere maruz bırakabilir

• Kronik stres hormon salgılarında değişiklik yaparak yumurtlamayı bozabilir

• İlişki ile gebe kalınabilecek durumlarda cinsel ilişki sıklığını etkileyebilir isteksizlik oluşabilir

• Tüp bebek tedavisi sırasında sürekli başarısızlık ihtimalini düşünmek olumsuz ön yargı gelişmesine neden olarak tedaviye uyumu bozar

Tüp bebekte tedavi başarısı olduğu gibi %30 lar seviyesinde de başarısızlık görülmesi olağandır.

Tedaviye mutlak başarı psikolojisi ile bakmak daha sonra yaşanabilecek olumsuz sonuçlarda bir sonraki tedaviye başlanmasını geciktirebilir hatta bazen tedaviyi tamamen bırakmaya neden olabilir.

Tüp bebek tedavisinin riskleri var mı?

• Sık Görülen Yan Etkiler

Tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçların uygun dozlarda yan etkileri çok az olmaktadır. Bunlardan en sık olanları göğüslerde hassasiyet baş ağrısı kasık ağrısı bacaklarda ve vücutta hafif derecede ödem olarak sayılabilir

• OHSS (yumurtalık aşırı uyarılması sendromu)

Tüp bebek tedavisi sonrası özellikle Polikistik Over Sendromu olan hastalarda görülen ve tüp bebek tedavisine bağlı oluşan yan etkilerden en ağır olanı yumurtalık aşırı uyarılma sendromu yani OHSS durumudur

OHSS normal dozda verilen tüp bebek tedavisi ilaçlarına bağlı yumurtalıkların aşırı büyümesi, aşırı derecede östrojen hormonu salgılaması ve karın bölgesinde aşırı sıvı toplanması ile karakterize bir durumdur. OHSS Tüp bebek tedavisi ilaçları özellikle Polikistik Over Sendromu olan hastalarda düşük dozlarda verilerek çatlatma iğnesi değiştirilerek ve aynı dönemde tüp bebek transferi yapılmadan ertelenip dondurularak çözülebilen ve günümüzde neredeyse iyi merkezlerde hiç görülmeyen bir sendromdur.

• Çoğul gebelik

Tüp bebek tedavisinin yapılmaya başladığı dönemlerde özellikle çoklu embriyo transferi yapıldığı zaman çoğul gebelik sık görülen bir yan etki olarak karşımıza çıkmakta idi. Son 10 yılda özellikle tıbbi bilgilerimiz ve bu bilgiler doğrultusunda konulan yasalar gereği 35 yaşın altında ve bir ve ikinci tüp bebek denemesinde tek embriyo transferi politikası çoğul gebelik oranını azaltmaya yöneliktir.

Tek embriyo transferi yapılan durumlarda bazen embriyo kendiliğinden ikiye bölünüp tek yumurta ikizi şeklinde çoğul gebelikler karşımıza gelebilmektedir. Monokoryonik ikiz gebelik (Tek yumurta ikizi) denen bu durum özellikle gebelik takibi açısından dikkat edilmesi ve titizlikle incelenmesi gereken bir durumdur. Tek yumurta ikizliği tüp bebek tedavilerinde oldukça nadir görülen bir durumdur. Eğer böyle bir durumla karşılaşırsak gebelik takibi sırasında muhakkak perinatoloji uzmanı tarafından değerlendirme istemekteyiz.

• Yumurta Toplama İşlemine bağlı riskler

Yumurta toplama sırasında anestezi işlemine bağlı risklerin yanında yumurtalık kanaması ve enfeksiyonu, bağırsak ve idrar kesesi yaralanması gibi riskler vardır bunlar çok düşük oranlarda olmaktadır.

Tüp Bebek tedavi sürecinin herhangi bir diliminde hastanede yatılır mı?

Tüp bebek tedavi süreci ayaktan günlük muayeneler şeklinde yapılmaktadır. Ancak tüp bebek tedavisi yumurta toplama ve embriyo transferi günlerinde toplam 2 kez kısa süreli yatak istirahati şeklinde hastanede 30 dk-1 saat arasında kalmak gerekmektedir.

• Tüp bebek tedavisine ek histeroskopi ya da laparoskopi işlemi yapıldıysa

• İşlem sırasında organ yaralanması veya aşırı kanama olduysa

• OHSS yani aşırı uyarılma sendromu oluştuysa

Hastane yatışı yapılmaktadır.

Ovarian hiperstimülasyon sendromu nedir ?

Tüp bebek ya da aşılama için verilen ilaçların yumurtalıktaki folikülleri aşırı uyararak çok sayıda yumurta oluşması sonucu östrojen düzeylerinin anormal aşırı artmasıyla oluşan bir hastalıktır.

Riski artıran durumlar:

• E2 Düzeyi 3500 pg/ml üzerindedir

• Yumurtalıklardan toplamda 14 ün üzerinde yumurta elde edilir

• Zayıf hastalar daha risk altındadır

• HCG yapılan hastalarda risk artar

• Yumurta toplama sonrası hemen aynı dönemde transfer edilenlerde risk artar

• Taze transfer yapılanlarda eğer gebelik pozitif gelirse risk çok artmaktadır

OHSS riskini azaltan durumlar:

• Düşük seviyede ilaç kullanılması

• Tedavide günlük aralar verilmesi ya da ilaç dozunu düşürmek (coasting)

• Yüksek E2 seviyeleri olan hastalarda Agonist ilaç kullanımı ve HCG den kaçınmak

• Embriyoların hepsini dondurup transferi ertelemek

• Proteinden zengin beslenmek

• Kalsiyum tedavisi

• Dopamin blokerleri kullanılması

• OPU sonrası Antagonist tedavisi

• İnsülin duyarlaştırıcı ilaç kullanımı (Metformin vb)

Ovarian hiperstimülasyon sendromu belirtileri nelerdir ?

• OPU sonrası 48 saatte hala karında ve kasıklarda hassasiyet ve artan miktarda ağrı

• Karın şişliği

• Nefes Darlığı

• Ani kilo artışı

• İdrar çıkışında azalma

• Bulantı kusma

• Bacaklardaki damarlarda hassasiyet ve ani pıhtılaşma bozuklukları

• Baş dönmesi

• Halsizlik

• Karın çevresinde büyüme

Mikro Tese nedir ?

Mikroskobik Testiküler Sperm Elde etme işlemidir.

testiste az miktarda da sperm üretimi varsa bu yöntemle bulunmaya çalışılır. Nonobstrüktif Azospermi durumunda yani verdikleri meni örneğinde canlı ya da cansız sperm bulunmayan hastalarda özel ameliyathane mikroskopları yardımıyla cerrahi kesi yapılarak testis dokusundan sperm arama işlemidir.

Sperm bulma yüzdesi %15 ila %100 arasında değişmektedir.

Erkekte Mikro Tese yapılmadan önce testisler ultrason ve muayene ile değerlendirilir. FSH, LH, Testosteron, TSH, Prolaktin testleri yapılır. Y kromozomu mikrodelesyon testleri yapılır AZF mutasyonlarına bakılarak sperm çıkma yüzdesi belirlenir.

Genellikle 2 Mikro Tese arasında 6-8 aylık süreler olması gerekir.

Mikro Tese işlemini hangi branş doktorlar yapabilir? Hangi hastanelerde gerçekleştirilebilir?

Mikro Tese işlemi bu konuda uzmanlaşmış deneyimli ürolog-androloglar tarafından yapılmaktadır.

Tüp bebek ve üreme infertilite bölümü olan hastanelerde ve tüp bebek merkezlerinde yapılmaktadır.

Tüp bebekte cinsiyet belirlenebilir mi?

Tüp bebek tedavisi yapılarak oluşturulan embriyolardan biyopsi yapılması ve bu biyopsinin genetik hücre kültüründe çoğaltılarak kromozomların özellikli yöntemlerle kromozom sayıları incelenerek erkek veya kız kromozomuna sahip oldukları bilinebilir. Tüp bebek uygulamasında cinsiyet belirlemek mümkündür.

Embriyonun kromozom sayılarını etkileyen genetik hastalıklara bu yöntemle tanı konulduğu gibi kız ya da erkek embriyo da seçilebilir. PGT ya da PGD denilen bu yöntem sonrası sık görülen embriyo genetik bozuklukları tanınabilir.

Cinsiyet seçimi yapılarak tüp bebek tedavisi yapmak için embriyolara biyopsi yapılması gerekliliği ve diğer embriyoların sadece cinsiyet kriterini karşılamadığı için imha edilecek olması yasal ve etik problemlere neden olmaktadır.

PGD ne zaman yapılabilir:

• Ailede genetik geçişli hastalık

• Önceki gebelikte genetik problemli bebek

• Cinsiyete bağlı aktarılan genetik hastalıklar

• İleri kadın yaşı

• Tekrarlayan Tüp bebek başarısızlığı

• Tekrarlayan düşükler

• Cinsiyet belirleme

Tüp bebek tedavisinde tekrar başlamak ve yeniden denemek için en uygun zaman ne zaman?

Gebelik ve doğumla sonuçlanmayan bir tüp bebek tedavisi sonrasında

• Gebelik testi negatif geldiyse bir sonraki adette

• Gebelik Kesesi görülmeden biyokimyasal bir düşük olduysa bir sonraki adet ile birlikte

• Kese göründü ancak kalp atışı gelmediyse ve genetik inceleme için vakum aspirasyon yapılacaksa 3 ay sonra yeniden tüp bebek tedavisine başlanabilir.

Yeniden tüp bebek tedavisine başlamadan önce:

• HSG testi tekrar edilmelidir

• Embriyo transferi zor olduysa sebepleri ortadan kaldırılmaya çalışılmalıdır

• Genetik incelemeler yapılmalıdır

• Yumurta ve sperm kalitesi artırılması için ek tedavi başlanmalıdır.

• Embriyo kültürü ve laboratuvar şartları süreci gözden geçirilmelidir.

• Embriyoskop ve time lapse planlanmalıdır.

• Yumurta uyarıcı tedavi ve çatlatma tedavisinde alternatifler göz önüne alınmalıdır.

• Kilo sorunu varsa düzeltilene kadar beklenmelidir.

• Sigara bırakılmalıdır.

• Yardımlı yuvalama (assisted hatching, embriyo traşlama) yapılabilir

SGK Tüp Bebek Şartları

Tüp bebek tedavisinde bazı şartlar yerine geliyorsa tedavinin belirli miktarı devlet tarafından karşılanmaktadır.

1. Şimdiki evlilikten çocuk sahibi olmamak

2. Kadın ya da erkekten birinde 5 yıllık SGK ve 900 prim günü sigorta gerekmektedir.

3. Resmi nikahlı olmak

4. Kadının 23-40 yaşları arasında olması

5. Eğitim araştırma hastanesi ya da üniversite hastanesinden tüp bebek yapılması gerekliliğine ait heyet raporu alınması gerekmektedir.

6. Evliliğin son 3 yılında diğer tedaviler ile sonuç alınamadığının belgelenmesi

7. Tüplerin tıkalı olduğu, ileri sperm azlığı ve yumurtlama ve azalmış yumurta durumunda 3 yıllık evlilik şartı yoktur

SGK İle Anlaşmalı Tüp Bebek Merkezi

Sgk anlaşmalı tüp bebek merkezlerinde eğer çiftin sgk tüp bebek raporu bulunmakta ise tedavi giderleri ve ilaç masraflarının belirli yüzdelerini karşılamaktadır.

Sgk ilk tüp bebek denemesinin %30’unu, ikinci denemenin %25’ini, üçüncü denemenin %20’sini karşılar.

Tüp Bebek Devlet Desteği

Devlet, Sgk ile ilk tüp bebek denemesinin %30’unu, ikinci denemenin %25’ini, üçüncü denemenin %20’sini karşılar. Ayrıca ilaç tedavileri için de katılım payı karşılığında ilaç desteği yapmaktadır.

Tüp Bebek İlaçlarına Rapor Çıkar Mı?

Tüp bebek tedavisi için eğitim hastanesi ya da üniversite hastanesinden rapor alındıysa bu raporla ilaçlarınızı daha az maliyetle cüzi miktarlar ödeyerek alabilirsiniz.

Tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçlar ve tüp bebek desteği aynı rapor içinde belirtilir.

İlaçların toplamda kullanılacağı miktarlara kadar devlet yardımı alınabilir.

Tüp bebeğin tutma olasılığı yüzde kaçtır?

Tüp bebek tutma yüzdeleri yaşa, yumurtalık rezervine ve ek hastalıkların varlığına göre değişir.

Tüp bebek tutma olasılığı ortalama %60-70 arasındadır.

35 Yaşından sonra tutma yüzdesi %40 lara geriler.

Yaş ilerledikçe tutma yüzdesi düşer. 45 yaşından sonra tutma yüzdesi %5 ve daha azdır.

Tüp Bebek İçin En Az Kaç Yumurta Olmalı?

Tüp bebek tedavisinde en az bir yumurta olması zorunluluğu vardır.

Bir bebek, bir yumurta ve bir spermden oluşmaktadır.

Fazla sayıda yumurta ve sperm sayısı olması tedavi başarısını artırmaktadır.

En iyi yumurta ve spermi seçip döllemek daha iyi kalitede embriyo oluşturmak için gereklidir.

1 tane bile yumurtanız olsa tüp bebek tedavisi yapılabilir ancak tedavi şansı yumurta sayısı ne kadar çok ise o kadar artar.

Tüp Bebek Tutması Nasıl Belli Olur?

Tüp bebek tutması belirtilerinden bazıları:

• Kasık Ağrısı

• Az Miktarda Tutunma Kanaması

• Göğüslerde Hassasiyet

• Bulantı-kusma

• Adet Gecikmesi

• Transferden 9 Gün Sonra İdrar Testinde Çift Çizgi Çıkması

• Transferden 9 Gün Sonra Hcg Testinin 5mIU/ml’nin Üzerinde Olması

Tüp Bebek Tutmazsa Kaç Gün Sonra Adet Olunur?

Tüp bebek tutmazsa transferin 9-12 günleri arasında bakılan kanda hcg testi 5 mIU/ml’nin altında gelir. Kullanılan ilaçlar bırakılınca 7 gün içinde adet olunur. Bazı kadınlarda daha erken veya daha geç olabilmektedir. 12. günün sonunda sonuç 5 mIU/ml’nin altında çıktıysa tekrar HCG bakılması sonucu değiştirmez.

Tüp Bebek Tedavisinde Akıntı Olur Mu?

Tüp bebek tedavisinde akıntı olabilir. Kullanılan hormon ilaçlarına bağlı şeffaf sümüksü akıntı olabileceği gibi tedavi sırasında vajinadan kullanılan ilaçlara bağlı beyaz renkli ya da krem kıvamında akıntı olabilir.

Bunun dışında tedavi sırasında vajinal enfeksiyon varsa buna bağlı sarı, yeşil, gri tarzda ya da süt kesiği çökelek kıvamında akıntı olabilir. Eğer bu şekilde akıntı var ise muhakkak doktora bildirilmelidir.

Tüp Bebekte Kanama Olması Normal Mi?

Tüp bebek tedavisi sırasında yumurta uyarılması döneminde genellikle kanama olması nadirdir böyle bir kanama olması durumunda doktora bildirilmelidir.

Tüp bebek tedavisinde yumurta toplama işlemi sonrasında vajinal kanama olabilir genellikle 1. günün sonunda kesilir.

Embriyo transferi günü sulu akıntı ya da pembe lekelenme olabilir

Embriyo transferi sonrasındaki 5-10 günleri arasında tutunmaya bağlı çok az miktarda lekelenme olabilir.

Embriyo transferinden gebelik testine kadar olan dönemde yoğun kanama olması tehlikelidir beklenen bir durum değildir. Tutunma işlemini bozabilir.

1 Çocuğu Olan Tüp Bebek Yaptırabilir Mi?

Tüp bebek tedavisi için daha önceki doğumlarınız veya çocuğunuz olması tedaviye engel olmaz.

Önceki evliliklerden çocuğunuz olması devlet desteği için engel değildir.

Mevcut evliliğinizden çocuğunuz varsa tüp bebek tedavisinde devlet desteği alınamamaktadır.

Embriyo Tutunurken Kanama Olur Mu?

Embriyo rahime bırakıldığında belirli bir dönem sonrası tutunma kanaması olabilmektedir bu kanama genellikle lekelenme şeklinde olur çok yoğun olması beklenmez Tutunma kanamasına implantasyon kanaması da denir ve genellikle 5-10 günler arasında olur.

Yerleşme Kanaması Ne Zaman Biter?

Yerleşme kanaması üstüne adet görme ile karışabilir. Yerleşme kanaması sadece leke-nokta şeklinde olur rengi kahve rengi-pembe olabilir ve 1 günü geçmez.

Üstüne Adet Görme Kaç Gün Sürer?

Üstüne adet görme aslında tıbbi geçerliliği olmayan bir tanımlamadır. Hamilelik oluştuğu dönemden hamileliğin bitişine kadarki dönemde (doğum ya da düşük olana kadar) olan kanamalara adet kanaması denmesi doğru değildir. Gebeliğin erken döneminde beklenen adet dönemine yakın oluşan vajinal kanamalara üstüne adet görme şeklindeki tanımlamalar gerçeği yansıtmaz ve mutlaka bu kanamalar olduğunda doktora danışılmalıdır.

Tüp Bebekte Kaç Yumurta Toplanır?

Tüp bebek tedavisinin başında ultrason ile yumurtalık rezervi belirlendiğinde toplanacak yumurta sayısı hesaplanarak tedavi düzenlenir. Tüp bebekte yumurta rezervine göre 0-150 arasında yumurta toplanabilir. 10-14 arasında yumurta alınabilecek kadınlarda başarı şansı yüksektir. Ayrıca yine yumurta sayısı ne kadar fazla ise o ölçüde başarı şansı artmaktadır.

5 ten az yumurta toplanan durumlarda başarı şansı düşer. 20 den fazla yumurta toplanan durumlarda OHSS yumurta aşırı uyarılma sendromu riski bulunur.

Embriyo Gelişimi Nelerden Etkilenir?

Embriyo gelişimi tüp bebekte başarı şansını belirleyen en önemli durumlardan biridir.

Embriyo her gün beklenen şekİlde büyüyüp geli̇şi̇yor ve hücre sayısı yeterli artıyorsa gelişiminin iyi olduğu söylenebilir.

Ayrıca embriyo büyürken hücre sayısının yanında hücre şekil ve boyutu düzenli olmalı embriyonun artık madde denilen fragmantasyon oranı da düşük olmalıdır.

Embriyo gelişimi en çok yumurta ve sperm yapı ve genetiğinden etkilenir

Embriyo gelişimini etkileyen diğer etken kadın ve erkek yaşıdır.

Sigara içilmesi ve mevcut kronik hastalığı olmak embriyo gelişimini bozabilir.

Laboratuvar şartlarının iyi olması ve deneyimli embriyologlar tarafından müdahale de embriyo gelişimini olumlu etkiler.

Embryoglue (Yapıştırıcı)

Embriyo kültür ortamlarından bir tanesi de içinde hyaluronan içeren bir kültür sıvısı olan embryo glue sıvısıdır. Bunun gibi çok farklı markaların embriyo taşınmasında kullandıkları sıvılar bulunmaktadır.

Bu madde embriyoyu rahim içine verildiğinde embriyo ile birlikte verilir. ilk çıktığı yıllar da büyük sansasyon ve başarı vaad etse de bu yöntemdeki sıvının diğerlerine üstünlüğü gösterilememiştir. Kötü kalitedeki embriyoyu embriyo glue kullanılarak rahim içine ‘’yapıştırmak’’ ve büyümesini sağlamak gibi bir özelliği yoktur.

NGS Nedir?

NGS yöntemi embriyo biyopsisi yapılan durumlarda genetik inceleme yaparak embriyoya ait genetik bozuklukları saptayan yeni nesil bir genetik sekanslama tekniğidir.

Bu yöntemle embriyoyu oluşturan genetik dizilim değerlendirilip hastalık taşıyan embriyolar belirlenmektedir. Özellikle tekrarlayan tüp bebek tutunamama başarısızlığında kullanılmaktadır.

Ayrıca anne ve babada bilinen bir genetik problem varlığında da NGS yöntemi kullanılabilmektedir. Tedavinin başarısını artıran bir yöntemdir.

3.GÜN TRANSFERİ

Tüp bebekte oluşturulan embriyoların toplama gününden sonra 3 güne kadar kültür ortamında büyütüldükten sonra dondurularak ya da direkt anne rahmine verilmesidir.

5. GÜN TRANSFERİ

Döllenen yumurtanın embriyo oluşturulduktan sonra 5 güne kadar laboratuvar ortamında büyütülebilmesi sonucu rahime verilmesi işlemine denir. 3. gün embriyolarından bir kısmı laboratuvarda yaşamlarına devam edemez devam edemeyecekleri görme ve eleme açısından 5. gün embriyo transferi yapılması avantajlı olabilir. Ancak laboratuvarda kaybedilip rahimde devam edebilecek embriyolar bekletmek de yöntemin dezavantajı olabilir.

Tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı nedir? Sebepleri nelerdir ? Bu durumda hangi testler yapılmalı?

Tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı daha önceki denemelerde en az 3 kez iyi kalitede embriyo verilmesine rağmen gebelik oluşmamasıdır.

Embriyoya ait sebepler:

• Yumurta uyarıcı tedavilere yeterli yanıt alınamaması

• Embriyo, sperm ve yumurta genetiğindeki bozukluklar

• Çift veya kalın zarlı embriyo

• Yavaş gelişen fragmantasyonlu embriyo oluşumu

Rahime bağlı sebepler:

• Rahim içinde miyom ve polip oluşumları

• Rahim içindeki yapışıklıklar

• Endometrium bağışıklık sistemindeki bozukluklar

• Rahim içinde sıvı birikmesi

• Tüplerde tıkanıklık ve sıvı birikmesi Hidrosalpenks

• Rahim içinde NİŞ oluşması

• Rahim şekil bozuklukları

• Rahimde septum, Perde ve T şeklinde rahim

• Endometriozis hastalığı

• Adenomiyozis

Tekrarlayan tüp bebek başarısızlığında hangi testler yapılmalıdır?

• HSG testi tekrar edilmelidir

• Embriyo transferi zor olduysa sebepleri ortadan kaldırılmaya çalışılmalıdır

• Genetik incelemeler yapılmalıdır

• Yumurta ve sperm kalitesi artırılması için ek tedavi başlanmalıdır.

• Embriyo kültürü ve laboratuvar şartları süreci gözden geçirilmelidir.

• Embriyoskop ve time lapse planlanmalıdır.

• Yumurta uyarıcı tedavi ve çatlatma tedavisinde alternatifler göz önüne alınmalıdır.

• Kilo sorunu varsa düzeltilene kadar beklenmelidir.

• Sigara bırakılmalıdır.

• Yardımlı yuvalama (assisted hatching, embriyo traşlama) yapılabilir.

Hangi durumlarda tüp bebek yapılmaz?

Yapılan değerlendirme sonucunda

• Yumurta hücresi ve sperm hücresi bulunma olasılığı olmayan kişilere

• Yumurta rezerv testleri ile yumurta hücresi bulunmadığı gösterilen ve 1 yıl boyunca kendiliğinden adet görmeyen hastalara tüp bebek uygulaması yapılması sonucu değiştirmeyecektir.

• Tekrarlayan Mikro Tese işlemlerinde sperm hücresi bulunmayan kişilerde tüp bebek uygulaması yapılamaz.

• Yumurtalıkları olan ancak doğuştan ya da sonradan rahim yokluğu olan hastalara eğer rahim nakli yapılamıyorsa tüp bebek tedavisi yapılamaz.

• Rahim iç tabakası yani endometriumu olmayan ya da açılamayacak ölçüde yapışıklık olan hastalara tüp bebek yapılamaz

• 45 yaş üstündeki kadınlara tüp bebek uygulaması yapılabilirse de başarı şansının çok düşük olduğu bildirilmelidir.

Çip bebek nedir?

Bu yöntem sperm problemlerine bağlı kötü kalitede embriyo gelişen durumlarda çok ince kılcal kanallardan özel sıvılar içinde normal yapı ve hızlı hareketli spermlerin geçebilme mantığına dayanır.

Mikro akışkan çip yöntemiyle hasarsız sperm seçilimi yapılarak döllenme işleminin bu spermler ile yapılmasına Çip Bebek yöntemi denir.

Bu yöntem sayesinde özellikle sperm hasarına bağlı gelişen başarısız tüp bebek denemeleri engellenmeye çalışılır.

Çip bebek uygulamasının yapıldığı durumlar:

• Normal sperm seçimi yapıldığında kötü kalitede embriyo gelişimi olduysa

• Sperm DNA hasarı problemi düşünülüyorsa

• Santrifüj yönteminde sperm DNA hasarının önüne geçmek isteniyorsa

• Klasik yöntemle seçilen spermle tüp bebek yöntemi başarısız olduysa

Tüp bebekte ikiz oranı daha mı yüksek ?

Yaş ve tekrarlayan başarısızlık haricinde artık ülkemizde tek embriyo transferi yapılmakta yani tekil gebelik planlanmaktadır, bu yüzden tüp bebek yönteminde ikiz gebelik ancak planlı halde oluşabilen bir durumdur.

Bu durumun istisnası tek embriyo verildiğinde bunun ikize dönüşmesi yani monozigotik ikiz gebeliktir bu durum çok nadiren de olsa görülebilmektedir.

Yine de tüm dünyada ikiz gebelik olasılığını arttıran en önemli faktör tüp bebek uygulamasıdır.

Tüp Bebekte kişiye özel tedavi seçenekleri varmı?

Kişiye özel tüp bebek tedavisi planlanırken tedavi farklılıklarını belirleyen faktörler şunlardır:

• Kadın ve erkek yaşı

• Sperm sayı ve yapısı

• Over rezervi ve AMH seviyesi

• Kadın ve erkeğin sahip olduğu hastalıklar

• Kadın ve erkeğin genetik durumları

• Önceki gebelik ve düşük öykülerinin olup olmadığı

• Hangi tür ilaçlar kullanılacağı

• Kaç yumurta ve kaç embriyo geliştirileceğinin planı

• Donmuş-taze embriyo transfer planı

• Embriyo havuzu planı

• Add-on tedavilerin eklenmesi gibi durumlar tedaviyi belirlemektedir.

Yumurtalık rezervi nasıl ölçülür? Tedavi sonrası rezerv tükenebilir mi?

Yumurta rezervi adet 3. günü yapılan FSH, LH, E2, AMH testi ve Transvajinal ultrason ile antral foliküllerin sayılması yöntemiyle ölçülür.

Tedavi sonrası yumurta rezervi tükenmez. Yumurta rezervi; yaş, genetik bozukluk, yumurtalık cerrahisi, radyoterapi, kemoterapi ve sigara kullanımı ile azalmaktadır.

Amh testi nedir?

AMH testi kandan yapılan yumurtalık rezervini gösteren anti müllerian hormon testidir.

AMH testi genellikle adetin herhangi bir döneminde yapılabilmektedir.

Her 2 yumurtalıktaki toplam yumurta hücresinin sayısı ile doğru orantılı olarak artmaktadır.

Polikistik over sendromunda yüksek iken genetik veya yaşa bağlı azalmış yumurta rezervinde ise seviyesi azalmaktadır.

Amh yüksekliği durumunda tüp bebekte fazla sayıda yumurta gelişirken azaldığı durumlarda tüp bebek başarı şansı düşmektedir.

Çok yüksek AMH seviyelerinde OHSS sendromu görülme ihtimali artmaktadır.

AMH seviyesi 2ng/ml altında ise düşük 1 ng/ml altında ise çok düşük kabul edilmektedir.

AMH seviyelerinde azalmayı engellemek için sigarayı bırakmak, antioksidan tedavi faydalı olabilir.

Kadınlar genellikle düzenli adet gördüklerinde yumurtalıklarında problem olmadığını düşünmektedir ancak genç yaşlarda ve düzenli adet gören kadınlarda da yumurtalık rezervi azalabilmekte ve AMH seviyeleri düşük bulunabilmektedir. Bu durumda uyanık olunmalı ve düşük yumurtalık rezervi durumunda embriyo veya yumurta dondurma seçenekleri planlanmalıdır.

Tüp bebek sürecinde başarısız tedavinin nedenleri nedir?, Sürecin başarısız gittiği nasıl anlaşılır?

Tüp bebek sürecinde tedavi başarısı aynı hasta grubunda daha önce yapılan çalışmalara dayanılarak belirlenir. Yani Aynı yaş ve aynı muayene bulguları olan kadınlarda sonuçlar nasıl gelmişse onun üzerinden tedavi başarısı tahmin edilir. Ancak her hastanın bulguları kendine özgüdür ve tedavi başarısı o ölçüde değişebilmektedir.

Başarısız tedavinin nedenleri:

• Az yumurta sayısına sahip olmak

• İleri yaş

• Sperm yapısal bozuklukları

• Tedavide kötü kalitede embriyo gelişimi

• Uzun süre ilaç tedavisine rağmen yumurta gelişmemesi

• Tedavide hedeflenen yumurta folikülü sayısına ulaşılamaması

• Tedavi sırasında Estradiol (E2) değerinde artma olmaması ve düşme olması

• Embriyo transferi sırasında rahim zarı kalınlığı (endometrium) artışının istenilen seviyede olmaması

• Genetik bozukluğu olan hastalığa sahip olmak.

Tüp Bebekte her yumurta döllenebilir mi?

Foliküller ultrason takibinde yeterli büyür ve E2 düzeyleri düzenli ve yeterli artıyorsa yumurta çıkma olasılığı yaklaşık %80 civarındadır.

Alınan yumurtaların döllenme potansiyeli birbirinden farklıdır.

Tüp bebek tedavisinde toplanan yumurtalar hücre yapılarına göre 3 e ayrılır.

Her alınan yumurta döllenme potansiyeline sahip değildir.

• M2 yumurtalar sperm ile döllenme işlemi için uygundur.

• GV yumurtalar döllenmez

• M1 yumurtaların bazıları laboratuvar ortamında M2 ye dönüşüp döllenmeye yeteneği kazanabilir. Bu yumurtalara late icsi işlemi yapılabilir.

Yumurta toplama işlemi nasıl yapılır?

Yumurta toplanması genel veya lokal anestezi ile vajinal yoldan ultrason yardımıyla iğne ile yumurtalığa ulaşılıp yumurtalık üzerindeki keseciklerden yumurta hücrelerinin toplanması işlemidir. Yumurta toplanması toplanacak yumurta sayısına bağlı olarak yaklaşık 10-15 dakika sürer. Anestezi altında olan bu işlemde hasta ağrı ve acı duymaz. Lokal olarak uyuşturularak da opu işlemi yapılabilir ancak çok konforlu olmadığı için genellikle önerilmemektedir.

Ameliyathane kıyafetleri giymiş bir şekilde ameliyathaneye geçilir. Burada doktor hemşire embriyolog ve anestezi uzmanı bulunur. Anestezi öncesinde kimlik bilgileriniz doğrulanır, ilaçlarınızın doğru zamanda ve doğru şekilde yapıldığı tekrar kontrol edilir, hastalıklarınız, alerjinizin olup olmadığı ve tahlilleriniz kontrol edildikten sonra anestezi işlemi ile derin bir uyku sağlanır.

Jinekolojik muayene pozisyonunda opu işlemi yapılmadan önce üzeriniz steril örtülerle örtülür, vajina temizliği ve ultrasonla yumurtalıklarınızın kontrolü yapılır. Daha sonra yumurta toplama iğnesi ile yumurta keseciklerine girilerek yumurtalar aspire edilir ve laboratuvara gönderilir, işlem yaklaşık 10-15 dakika sürer işlem bittikten sonra anesteziden uyanma sağlanır bundan sonra eşiniz sperm verme odasında sperm verecektir.

Eşinizin sperm verme şekli mastürbasyon yöntemi ile olacaktır Mastürbasyon yöntemi ile sperm veremeyecek kişiler veya bu yöntemle sperm elde edilemeyen durumlarda cerrahi olarak sperm elde etme işlemi yani mikro tese operasyonu yapılmaktadır.

Hem eşinizin hem de sizin cerrahi operasyon öncesinde yaklaşık olarak 6 saat aç ve susuz olmanız gerekmektedir.

Yumurta toplama işleminden yaklaşık olarak 2 saat sonra odada dinlenmenin ardından kullanacağınız ilaçlar reçete edilerek size anlatılır ve taburcu edilirsiniz. Yumurta toplanan gün evde dinlenerek geçirmeniz işe gitmemeniz önerilir. Yumurta toplanan gün hafif veya sıvı gıdalarla beslenmeniz tercih edilmelidir.

Lazer ile tomurcuklanma nedir?

Embriyonun dış zarının kesilmesi ve embriyonun böylelikle rahim içine kolay yuvalanmasını sağlama işlemine lazer ile tomurcuklanma denir. Genellikle 5 günlük blast embriyolara yapılır. Lazer yardımıyla embriyonun zona pellucida denilen zarı delinerek embriyo dışarı doğru tomurcuklanır ve rahim içine yapışması kolaylaştırılır.

Amaç zar kesilerek embriyonun rahim içiyle direkt teması ve kolayca tutunup yuvalanmasıdır.

Embriyo aslında büyümeye devam ederek bu zarı kendi yırtar ancak

• Zarın kalın olduğu durumlar

• Çift zarlı embriyo

• Aşırı Fragmantasyonlu embriyo

• Tekrarlayan başarısızlıklar

• İleri yaş

• Dondurulmuş embriyo

gibi durumlarda lazer tomurcuklanma yapılması şansı artırabilir.

Havuz yöntemi nedir?

Tüp bebek tedavisinde az yumurta sahibi olan, AMH düzeyi çok düşük hastalarda iyi embriyo elde edebilmek için yumurta toplama işleminin ardarda yapılması ile çok sayıda embriyo elde edilmesi ve embriyo havuzunda biriktirilen en kaliteli embriyoları transfer edilmesi işlemine embriyo havuzu denmektedir.

Havuz yöntemi uygulaması:

• Transfer edilecek embriyo sayısını arttırır

• Transfer başına gebelik şansı artar

• Maliyet oranı düşer

• Tedaviye uyumu arttırır.

Yumurtalık yaşlanması nedir?

Vücuttaki tüm doku ve organlarda olduğu gibi yumurtalığı oluşturan hücrelerde de genetik koda göre belirli bir kalite, fonksiyon ve sayıda azalma olmasına yumurtalık yaşlanması denir.

Yumurtalık yaşlanması en çok yaşla doğru orantılıdır. Yumurta yaşlanmasına olumsuz katkısı olan durumlar:

• Yaş

• Sigara

• Genetik durum

• Çevresel toksinler

• Stres

• Antioksidanlardan fakir diyet

• Kimyasal katkılı besinler tüketilmesi

• Alkol

• Radyoterapi

• Kemoterapi

Obezite ve kısırlık arasında nasıl bir ilişki var ? Kilo çocuk yapmaya engel mi?

Kilo artışı belirli bir düzeyden sonra üreme fonksiyonlarında geri dönüşümü zor olabilen değişiklikler yapmaktadır.

• Beyinden salgılanan ve üreme organları ve hücreleri üzerinde etki eden hormonlar kilo artışı ile birlikte etkisiz olmakta ve normalde düzenli çalışan mekanizmalar kilo artışı ile bozulmaktadır.

• Kilo artışı boya göre çok fazla olduysa örneğin Vücut kitle indeksi 28 in üzerinde ise yumurtlama fonksiyonu gerçekleşememektedir. Yumurtlama fonksiyonu düzenli olmayan hastalarda gebelik şansı düşer.

• Ayrıca kilo artışı rahim iç zarının orantısız ve düzensiz hormon maruziyetine uğramasına ve döllenme işlemi olsa bile tutunma işleminin olumsuz olmasına sebep olmaktadır.

• Kilo fazlalığı olan hastalarda kısırlık tedavisi için kullanılan ilaçların da etkisi zayıflar ve yumurta toplama ve embriyo transferi gibi işlemlerin sorunsuz düzeyde gerçekleşme ihtimalleri azalır.

• Ayrıca kilo fazlalığı ve obezite, insülin direnci oluşturarak da tedavi başarısını azaltmaktadır.

Erken menopoz nedir ?

Bir kadının, menstrüel döngü de denen adet dönemlerinin tamamen ortadan kalkmasına menopoz yani adetlerin durması denmektedir.

Genetik ve ırksal özelliklere göre değişmekle birlikte menopoz yaşı ortalama 45-49 arasındadır.

40 yaşından önce adetlerin geri dönüşsüz olarak kesilmesine erken menopoz denmektedir.

Erken menopoz üreme fonksiyonlarının bitmesi ve üreme hormonlarının etkisinin azalması nedeniyle vücutta özellikle kemik, iskelet, kalp, cilt ve ruhsal sistemde olumsuzluklarla berber seyreder ve uygun şekilde tedavi edilmelidir.

Yaşı ilerlemiş kadınların beklentisi nasıl olmalı?

Yaş arttıkça gebelik beklentisi azalır. Özellikle 40 yaşından sonra eğer gebelik planlanıyorsa gebelik elde edene kadar tedavi bırakılmamalıdır. Mutlaka yumurtalık rezervi testleri yapılmalı ve 1-2 yıl boyunca gebelik tedavilerine devam edilmeli eğer hemen doğum düşünülmüyor ise yumurta ve embriyo dondurma seçenekleri değerlendirilmelidir.

Tüp bebek tedavisinde kullanılan hormon ilaçları kanser riskini artırır mı?

Tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçlar yumurtlama sağlayıcı ve çok sayıda yumurta gelişimini hedefleyen ilaçlardır. Şu ana kadar yapılan çalışmalarda ve gözlemlerde tüp bebek tedavisine bağlı artış gösteren bir kanser türüne rastlanmamıştır.

Ayrıca tam tersi şekilde gebelik, doğum, emzirme ve çocuk sahibi olmanın birçok kanser türüne karşı koruyucu olduğu bilinmektedir.

Kanser tedavisi görüyorum, yinede tüp bebek düşünebilir miyim ?

Kanser tedavisi sırasında kullanılan ilaçlar veya ışın tedavisi üreme organlarına özellikle de yumurtalıklara zarar vermektedir. Eğer şartlar uygunsa bu tedaviden hemen önce yumurta embriyo ya da yumurtalık dokusu dondurma seçenekleri vardır ve bu dokular uzun süre saklanıp kanser tedavisi sonrasında kullanılarak gebelik elde edilebilmektedir.

Gebelik oluşması durumunda normal gebelik gibi mi takip edilir?

Tüp bebek hamileliğinin ilk 3 ayı haricinde gebelik takibi ve kullanılan ilaçlarda herhangi bir değişiklik olmamaktadır.

Tüp bebek gebeliğinde aynı zamanda doğum şeklinde de bir farklılık söz konusu değildir.

Gerekli durumlarda sezeryan veya vajinal doğum yapılmasında tüp bebek gebeliklerinde bir fark yoktur.

Blastosist ve tek embriyo transferi, redüksiyona (embriyo azaltma işlemi) alternatif olarak mı kullanılır?

Çoklu embriyo transferi yapılması eskiden tüp bebek uygulamalarında başarı şansını artırmak için yapılmaktaydı. çünkü blast oluşumuna kadar beklerken embriyo kaybı olmaktaydı.

Daha önceden laboratuvarda embriyo geliştirme ve büyütme teknolojisi ve kültür sıvıları bu kadar iyi değilken blast gününe kadar beklenemiyor ve hangi embriyonun tutunma şansının daha iyi olduğu bilinemiyor ve çoklu embriyo transferi yapılıyordu. Artık 5. güne kadar beklenerek tutunma potansiyeli en iyi embriyolar tekli olarak transfer edilerek başarı artırılmaya başlanmıştır.

• Practice Committee of tAmerican Society for Reproductive Medicine. Definitions of infertility and recurrent pregnancy loss. Fertil Steril 2008; 90:S60.
• GUTTMACHER AF. Factors affecting normal expectancy of conception. J Am Med Assoc 1956; 161:855.
• Zinaman MJ, Clegg ED, Brown CC, et al. Estimates of human fertility and pregnancy loss. Fertil Steril 1996; 65:503.
• Wang X, Chen C, Wang L, et al. Conception, early pregnancy loss, and time to clinical pregnancy: a population-based prospective study. Fertil Steril 2003; 79:577.
• Gnoth C, Godehardt D, Godehardt E, et al. Time to pregnancy: results of the German prospective study and impact on the management of infertility. Hum Reprod 2003; 18:1959.
• Slama R, Hansen OK, Ducot B, et al. Estimation of the frequency of involuntary infertility on a nation-wide basis. Hum Reprod 2012; 27:1489.
• Habbema JD, Collins J, Leridon H, et al. Towards less confusing terminology in reproductive medicine: a proposal. Fertil Steril 2004; 82:36.
• Van Voorhis BJ. Outcomes from assisted reproductive technology. Obstet Gynecol 2006; 107:183.
• Chandra A, Copen CE, Stephen EH. Infertility and impaired fecundity in the United States, 1982-2010: data from the National Survey of Family Growth. Natl Health Stat Report 2013; :1.
• Thoma ME, McLain AC, Louis JF, et al. Prevalence of infertility in the United States as estimated by the current duration approach and a traditional constructed approach. Fertil Steril 2013; 99:1324.
• www.cdc.gov/nchs/products/pubs/pubd/series/sr23/pre-1/pre-1.htm (Accessed on October 05, 2006).
• Mascarenhas MN, Flaxman SR, Boerma T, et al. National, regional, and global trends in infertility prevalence since 1990: a systematic analysis of 277 health surveys. PLoS Med 2012; 9:e1001356.
• WHO Technical Report Series. Recent Advances in Medically Assisted Conception Number 820, 1992, pp 1-111.
• Hull MG, Glazener CM, Kelly NJ, et al. Population study of causes, treatment, and outcome of infertility. Br Med J (Clin Res Ed) 1985; 291:1693.
• Bhattacharya S, Porter M, Amalraj E, et al. The epidemiology of infertility in the North East of Scotland. Hum Reprod 2009; 24:3096.
• Kerr J, Brown C, Balen AH. The experiences of couples who have had infertility treatment in the United Kingdom: results of a survey performed in 1997. Hum Reprod 1999; 14:934.
• VanderLaan B, Karande V, Krohm C, et al. Cost considerations with infertility therapy: outcome and cost comparison between health maintenance organization and preferred provider organization care based on physician and facility cost. Hum Reprod 1998; 13:1200.Halman LJ, Abbey A, Andrews FM. Why are couples satisfied with infertility treatment? Fertil Steril 1993; 59:1046.
• Ceballo R, Abbey A, Schooler D. Perceptions of women’s infertility: what do physicians see? Fertil Steril 2010; 93:1066.
• Wilkes S, Hall N, Crosland A, et al. General practitioners’ perceptions and attitudes to infertility management in primary care: focus group study. J Eval Clin Pract 2007; 13:358.
• Wilkes S, Hall N, Crosland A, et al. Patient experience of infertility management in primary care: an in-depth interview study. Fam Pract 2009; 26:309.
• Practice Committee of the American Society for Reproductive Medicine, Practice Committee of the Society for Assisted Reproductive Technology, Practice Committee of the Society of Reproductive Biology and Technology. Revised minimum standards for practices offering assisted reproductive technologies: a committee opinion. Fertil Steril 2014; 102:682.
• American College of Obstetricians and Gynecologists Committee on Gynecologic Practice and Practice Committee. Female age-related fertility decline. Committee Opinion No. 589. Fertil Steril 2014; 101:633.
• Brosens I, Gordts S, Valkenburg M, et al. Investigation of the infertile couple: when is the appropriate time to explore female infertility? Hum Reprod 2004; 19:1689.
• Schwartz D, Mayaux MJ. Female fecundity as a function of age: results of artificial insemination in 2193 nulliparous women with azoospermic husbands. Federation CECOS. N Engl J Med 1982; 306:404.
• Practice Committee of American Society for Reproductive Medicine. Diagnostic evaluation of the infertile female: a committee opinion. Fertil Steril 2012; 98:302.
• ESHRE Task Force on Ethics and Law, including, Dondorp W, de Wert G, et al. Lifestyle-related factors and access to medically assisted reproduction. Hum Reprod 2010; 25:578.
• Ethics Committee of American Society for Reproductive Medicine. Child-rearing ability and the provision of fertility services: a committee opinion. Fertil Steril 2013; 100:50.
• Pandey S, Maheshwari A, Bhattacharya S. Should access to fertility treatment be determined by female body mass index? Hum Reprod 2010; 25:815.
• Ethics Committee of the American Society for Reproductive Medicine. Human immunodeficiency virus and infertility treatment. Fertil Steril 2004; 82 Suppl 1:S228.
• Ethics Committee of American Society for Reproductive Medicine. Access to fertility treatment by gays, lesbians, and unmarried persons: a committee opinion. Fertil Steril 2013; 100:1524.
• Welmerink DB, Voigt LF, Daling JR, Mueller BA. Infertility treatment use in relation to selected adverse birth outcomes. Fertil Steril 2010; 94:2580.
• Jaques AM, Amor DJ, Baker HW, et al. Adverse obstetric and perinatal outcomes in subfertile women conceiving without assisted reproductive technologies. Fertil Steril 2010; 94:2674.
• Messerlian C, Platt RW, Tan SL, et al. Low-technology assisted reproduction and the risk of preterm birth in a hospital-based cohort. Fertil Steril 2015; 103:81.
• Declercq E, Luke B, Belanoff C, et al. Perinatal outcomes associated with assisted reproductive technology: the Massachusetts Outcomes Study of Assisted Reproductive Technologies (MOSART). Fertil Steril 2015; 103:888.
• Martin AS, Monsour M, Kissin DM, et al. Trends in Severe Maternal Morbidity After Assisted Reproductive Technology in the United States, 2008-2012. Obstet Gynecol 2016; 127:59.
• Murugappan G, Li S, Lathi RB, et al. Increased risk of severe maternal morbidity among infertile women: analysis of US claims data. Am J Obstet Gynecol 2020; 223:404.e1.
• Wise LA, Mikkelsen EM, Sørensen HT, et al. Prospective study of time to pregnancy and adverse birth outcomes. Fertil Steril 2015; 103:1065.