Miyomlar kadınlarda görülen genital bölgenin en sık iyi huylu tümörleridir. Miyomlar rahim düz kasından kaynaklanır. Genellikle üreme çağındaki kadınların yaklaşık olarak yüzde 20’sinde bulunabilirler.
Miyomlar bulundukları yere göre hiçbir bulgu vermeyeceği gibi kasık ağrısı, vajinal kanama, kasıkta dolgunluk hissi, idrar yaparken zorlanma, kabızlık gibi bulgular da verebilirler, bazı miyomlar kısırlık sebebi de olabilir.
Miyom rahim düz kası hücrelerinin aşırı çoğalarak düz kas demeti halinde sert tumoral bir hal almasıdır. Tümöral olmasına rağmen kanser değildir ve bası etkisiyle hastalık oluşturur.
Miyomlar iyi huyludur ve kanser değildir.
Miyom hastalığı genetik olarak yatkın kişilerde rahimdeki düz kasların hızlı çoğalması ile oluşur. Rahimde bulunan kaslı damar dokusu rahimin her yerinde vardır ve nedeni tam olarak belirlenemeyen bir şekilde çoğalır ve ur şeklini alır. bazı kişilerde birden çok bulunabilir iken bazı kişilerde bir tane ve büyük olabilir. Miyomlar kadın üreme organlarının etkisiyle büyüyüp çoğalırlar.
1- Miktarı artmış adet kanaması ya da düzensiz vajinal kanama
2- Kasık ağrısı kasıklarda ya da karında dolgunluk hissi
3- Sık idrara çıkma, idrar yapmada zorluk
4- Kabızlık ya da büyük tuvaletini yaparken baskı hissi
5-Çocuk sahibi olmada zorlanma ve kısırlık
6-Yapılan testlerde kansızlık saptanması
Genellikle şikayeti olan hastalarda genital muayene ya da ultrason yapılarak miyom olduğu anlaşılabilir.
Ayrıca;
1-HSG
2-Tomografi
3-MR
4-Histeroskopi
5-Laparoskopi
ile de miyom tespit edilebilir.
Miyomlar bulundukları yerlere göre sınıflandırılırlar.
Rahim duvarı miyomları (intramural),
Rahim içi miyomları (submüköz)
Rahim dışında yerleşen miyomlar (subseröz) olarak üçe ayrılır
Miyomlar normalde kas dokusundan oluşsalarda daha sonra kanlanma, kalsiyum çökmesi, yağlanma sonrası yapıları bozulabilir bu duruma miyom dejenerasyonu denir.
Dejenerasyon Tipleri:
Kırmızı Dejenerasyon
Yağlı Dejenerasyon
Kalsifik Dejenerasyon
Hyalen Dejenerasyon
Kistik Dejenerasyon
Nekrotik Dejenerasyon
Enfeksiyöz Dejenerasyon
Miyomların neden bazı insanlarda olup diğerlerinde olmadığının sebebi genetik yatkınlıktır.
Ailesinde miyom olanlarda miyom olma olasılığı artmaktadır.
Aşırı hayvansal beslenenlerde ve alkol tüketenlerde ve siyah ırkta daha sık görülmektedir.
Siyah ırkta daha sık görülür
Doğum yapan kişilerde daha az sıklıkta görülürken hiç doğum yapmayanlarda daha çok görülür.
Miyomlar özellikle yoğun kırmızı et ve alkol tüketenlerde daha sıklıkla görülürken
A ve D vitamini açısından zengin beslenenlerde miyom görülme olasılığı azalmaktadır.
Ailesinde miyom olanlarda, miyom görülme olasılığı daha çok olabilmektedir. Annesinde ya da teyzesinde miyom olanlarda miyom görülme ihtimali artmaktadır.
Yoğun kırmızı et ve alkol tüketmekten kaçınılmalı
A ve D vitamini tüketilmeli
Ailesinde miyom olanlar özellikle jinekolojik kontrollerine dikkat etmelidir
Yıllık rutin kontrollerin yanı sıra belirtiler görülmesi halinde muayene olunmalıdır.
Gereksiz hormon ilaçlarının kullanımından kaçınılmalıdır.
Miyomlar bulundukları yerde ağrı oluşturabilecekleri gibi yansıyan ağrı da oluşturulabilmektedir. Özellikle kasıkta dolgunluk hissi, adet sırasında ağrı idrar kesesine ve makata vuran ağrı bazen bele vuran ağrı görülebilmektedir.
Herhangi bir şekilde risk oluşturmayan, semptom vermeyen, belirti ve bulguya rastlanmayan miyomlar tedavi gerektirmemektedir, bu miyomların yılda bir kere kadın doğum muayenesi ile gözden geçirilmesi yeterlidir.
Miyomlar eğer hastalık belirtisi oluşturuyorsa, hızlı büyüyor ise tedavi edilebilirler.
Tedavide kullanılan yöntemler çeşitlidir.
Miyoma bağlı kanama, bası ve ağrı şikayetleri miyomu büyüten hormonlar baskılanarak tedavi edilebilir. Bu yöntemde progesteron hormonunu baskılayan progesteron receptor bloklayıcı ilaçlar ya da geçici olarak ilaçla menopoz yapıcı gonadotropin analogları kullanılmaktadır.
Bu yöntem ile ilaç kullanılarak menopoz benzeri bir durum oluşturulup miyomun bir miktar küçülmesi sağlanabilir. Ancak bu yöntem uzun süreli tedavi için uygun değildir, ameliyat öncesi bir miktar küçülme istenen miyomlarda ilaç ile miyom tedavisi yapılabilir.
İlaçlı-hormonlu spiral denen rahim içine yerleştirilen araçlar vasıtasıyla miyoma bağlı kanama durumu ortadan kaldırılabilir.
Uygun hastalarda 5 yıl süreliğine sadece rahim içinde hormon salgılayarak rahim damarlarını sıkılaştıran ve miyoma bağlı kanama tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Sadece vajinal uygulanabildiği için bakirelerde uygulanamaz.
Miyomlar herhangi bir şikayete sebep olmuyorsa ve küçükse tedavi edilmeyip sadece rutin olarak kontrol edilirler. Şikayet oluşturan miyomlar ilaçla tedavi edilirler. İlaç tedavisine yanıt vermeyen ve aşağıdaki durumlara sebep olan miyomlar ameliyat edilirler.
Aşırı kanama yapan
Hızlı büyüme gösteren
Ağrı oluşturan
Gebeliğe engel olan
İdrar şikayeti yaratan
Barsak şikayeti yaratan
Rahimi çok büyüten
Miyomektomi: Miyomun rahimde ya da çevre dokularda bulunduğu yerden çıkarılıp vücuttan uzaklaştırılmasına miyomektomi denir.
Kapalı Miyom Ameliyatı: Kapalı miyom ameliyatına laparoskopik miyom ameliyatı denir.
Kapalı miyom ameliyatında göbek deliğinden girilerek laparoskopik aletler vasıtasıyla miyomlar rahimden çıkarılır ve karın içine yerleştirilen bir kese vasıtasıyla vücut dışına alınır
Açık Miyom Ameliyatı: Genellikle 4-5 santimetrelik sezaryen ameliyatına benzer kesi yapılarak karın boşluğu açılıp miyomlar rahimde bulunduğu yerden çıkarılarak ameliyat edilir.
Laparoskopik Miyomektomi: Göbek deliğinden girilerek kamera vasıtasıyla rahimde bulunan miyomların ince aletler kullanılarak vücut dışına çıkarılmasına laparoskopik miyomektomi denir
Histeroskopik Miyomektomi: Rahim iç boşluğunda endometriyum zarının üzerinde yerleşen miyomların çıkarıldığı vajinal yoldan yapılan bir ameliyat türüdür.
Sezeryan Sırasında Miyom Ameliyatı: Sezeryan operasyonu ile doğum yapılacaksa bu ameliyat sırasında miyomların alınmasına sezeryan sırasında miyomektomi denir.
Vajinal Miyom Ameliyatı: Rahim boşluğunda ya da bu boşluktan karın içine ulaşarak miyomların çıkartılmasıdır.
Hangi miyom ameliyat yönteminin daha iyi ve uygun olduğunu hastanın yapılan muayenesi ve cerrahın hangi yöntemi daha başarılı yapacağı belirler.
Genellikle aşırı büyük ve çok fazla sayıda olmayan miyomlar genellikle kapalı yöntemle ameliyat edilirken eğer operasyon süresi çok uzayacaksa ve miyoma ulaşmak ve çıkarmak zor olacaksa açık yöntemler tercih edilebilir.
Miyomun mümkün olan en az kesi ve en hızlı şekilde, hastaya en az ağrı ve en az hastanede kalış süresi sunan yöntem minimal invaziv yöntem olarak adlandırılır.
Minimal invaziv yöntem her zaman kapalı yöntem anlamına gelmez hasta için en uygun yöntem anlamına gelir.
Çok Fazla sayıda, çok kanamalı geçeceği düşünülen ve uzun süreceğini bilerek hastaya kapalı yöntemle ameliyat önerilmesi bu açıdan uygun değildir ve açık yöntem tercih edilmelidir.
Miyom ameliyatı yapıldıktan sonra genellikle ilk gün ya da 2. gün taburculuk işlemi yapılır ve 1 haftalık istirahat dinlenme ve ilaç tedavisi ile beraber iyileşme gerçekleşir. Miyom ameliyatı yapılan bölgedeki cilt dikişleri 7 günde iyileşir.
Alt karın bölgesinde bir miktar ağrı özellikle ilk günlerde varken 5. günde ameliyata bağlı ağrı yok denecek kadar azdır.
Miyom ameliyatı sonrası 2. günden itibaren ev içinde hareketli olmak önerilir aynı zamanda 4 günden itibaren dış ortamda yürüyüş yapmalarında bir sakınca olmaz.
Miyom ameliyatı yapılan kesi bölgesi su geçirmez bantlarla kapatılırsa her gün duş yapılmasında bir sakınca yoktur
Miyom ameliyatından sonra iyileşme sürecinde ilk 3-4 gün ağrı kesici kullanılması faydalıdır aynı zamanda gerekli görülen durumlarda antibiyotik de tedaviye eklenebilir.
Ameliyat bölgesine göre değişmekle birlikte özellikle 2 hafta cinsel ilişkiden uzak durulması önerilir .
Spor yapmaya başlamak için kesi şekline göre doktorunuzla görüşmeniz gerekmektedir.
Bütün operasyonlar gibi miyom operasyonundan sonra da özellikle 3 hafta sigara ve alkolden uzak durmanız gerekmektedir.
Miyom ameliyatına karar verildikten sonra anestezi için tetkikleriniz yapılır ve gerekecekse kan hazırlanıp kan bankasında bulundurulur.
Ameliyata engel bir durum yoksa genel veya belden yapılan spinal-epidural anestezi ile kapalı ya da açık yöntemler kullanılarak ameliyat yapılır. Ameliyat süresi miyom durumuna göre belirlenir ve muayene sonrasında belli olur.
Ameliyat kesisi kapalı işlemlerde göbek deliğinde, açık operasyonlarda karnın alt bölgesinde genellikle sezeryan kesisi şeklinde olabilir.
Şikayet oluşturan miyomlar tedavi edilmez ise kansızlık, gebe kalmada güçlük, karın ağrısı, idrar yapmada zorluk, kabızlık, aşırı vajinal kanama gibi problemlere yol açar.
Miyomların alınması önerildiğinde müdahale edilmezse miyomlar daha da büyüyerek daha yoğun şikayetlere sebep olabilmektedir.
Ameliyat sırasında kan kaybı
Ameliyat sonrası enfeksiyon
Toplar damarlarda pıhtılaşma
Rahim alınması riski
Karın içinde yapışıklık
Rahim içinde yapışıklık
Anesteziye bağlı akciğer patolojileri
Anesteziye bağlı diğer riskler
Kapalı miyom ameliyatına laparoskopik miyom ameliyatı denir.
Kapalı miyom ameliyatında göbek deliğinden girilerek laparoskopik aletler vasıtasıyla miyomlar rahimden çıkarılır ve karın içine yerleştirilen bir kese vasıtasıyla vücut dışına alınır
Göbek deliğinden girilerek kamera vasıtasıyla rahimde bulunan miyomların ince aletler kullanılarak vücut dışına çıkarılmasına laparoskopik miyomektomi denir.
Rahim iç boşluğunda endometrium zarının üzerinde yerleşen miyomların çıkarıldığı vajinal yoldan yapılan bir ameliyat türüdür. Histeroskopi denilen kamera ile rahim boşluğuna vajinadan girilir ve özel kesici uçlarla rahim içindeki miyom traşlanarak dışarı alınır.
Kapalı miyom ameliyatı özel kameralarla küçük deliklerden (0,5-1 cm) özel aletlerle miyomun çıkarılmasıdır. Laparoskopik-Robotik-
Avantajları:
Az miktarda kesi
Daha az ağrı
Çabuk taburcu olma
Daha az kanama
Dezavantajları
Karın içine miyom yayılması
Pahalı olması
Çok sayıda ve zor ulaşılan miyomlarda uygun olmaması
Cerrahi deneyim gerektirmesi
Açık miyom ameliyatı genel ya da bölgesel anestezi ile yapılabilen karın bölgesinin alt kısmına 4-10 cm kesiler ile gerçekleştirilen işlemlerdir.
Avantajları:
Standart ve sık kullanılabilen aletlerle gerçekleştirilir
Büyük boyutlu ve çok sayıda miyomların çıkarılması kolay olmaktadır.
Ameliyat sırasında miyomların gözle görülemeyenlerinin elle bulunabilmesi ve müdahale edilmesi kapalı yönteme göre daha başarılıdır.
Miyom parçalanmadan tek parça halde çıkarılabilir.
Dezavantajları:
Daha büyük kesiler ile yapılır
Daha çok ağrı olur
Kozmetik açıdan daha kötü sonuçları vardır
Hastane taburculuk süresi daha uzundur
Miyomların tedavisinde bitkisel ve evde yapılabilecek bir tedavi bulunmamaktadır. Bu tür tedavileri önerenlere riayet edilmemelidir. Bu tedavilerin yan etkileri olduğunda hayatınızı riske atmış olacağınızı unutmamalısınız.
Uterin arter embolizasyonu şikayet veren miyomların kasık atardamarından rahim atardamarına ve miyomu besleyen bölgesine damar içinden ilerletilen kateterler ile ulaşılarak ilgili damarın ilaçla tıkanmasına denir.
İleri yaşlarda
Gebelik istemeyen kadınlara uygulanabilir
Enfeksiyon şüphesinde uygulanamaz
Miyomlar kansere dönüşmez. Ancak miyom görüntüsü ile çok birbirine benzeyen bir kanser türü vardır, bu hastalığa Leiomyosarkom denilmektedir leiomyosarkomlar ultrasonda ya da diğer tanı araçlarında miyomu taklit edebilirler.
Özellikle ileri yaşta miyom görüntüsünde kitlenin hızlı büyümesi halinde leiomyosarkom denilen kanserden şüphelenilmelidir.
Genç kadınlarda bu kanser türünün görülme olasılığı binde birden daha azdır. Miyom kanserleşmez.
Miyomlar rahim içinde gebeliğin yerleşeceği bölgeyi işgal ederek gebelik oluşmasını bozabilirler aynı zamanda yumurtanın spermle birleşmesini engelleyerek tüpleri ya da rahim ağzını tutarak gebelik oluşmasını negatif yönde etkileyebilir.
Bunun dışında toplam boyutu 5 santimetreyi geçmiş miyomların çıkarılmasının gebe kalma üzerinde olumlu etki yapabileceği gösterilmiştir .
Miyomlar rahim içinde çok büyük bir yeri kaplıyor ise döllenen yumurta rahim içinde tutunacak bir yer bulamayacağı için ya da tutunsa da beslenmesi için gereken kan akımını yeterli olarak alamayacağı için gebe kalamamaya ya da gebe kalınırsa da düşük yapmaya sebep olabilir.
Miyomlar aynı zamanda rahimin tüple birleştiği bölgede yerleşerek spermin ve yumurtanın buluşmasını bozabilmekte ve kısırlığa yol açmaktadır.
Miyom ameliyatları açık yada kapalı olarak yapılabilmektedir. Kapalı yöntem teknolojik ekipman ve bu konuda uzmanlaşmış cerrahlar vasıtasıyla yapılabildiği için açık yönteme göre daha pahalı olabilmektedir. Miyom ameliyatları ile bilgi almak için bize 05464848640 whatsapp numarasından ulaşabilirsiniz.
Miyom ameliyatı için doktor seçerken en önemli kriter doktorun deneyimi olmaktadır.
Hem açık hem de kapalı yöntem konusunda deneyimli ve son teknikleri kullanan bir doktor seçmeniz gerekmektedir. Op. Dr. Sertan Aksu bu güne kadar sayısız miyom operasyonu gerçekleştirmiştir operasyon ekibi bunu için özel olarak eğitim almış ve hem açık hem kapalı operasyonlarda oldukça başarılıdır.
Miyom ameliyatı genel ya da bölgesel anestezi ile yapılabilir. Hastanın isteği ve tıbbi durumuna göre genel veya spinal anestezi tercih edilebilir.
Miyom ameliyatı kızlık zarına vermeden yapılabilmektedir. Bekarlara ve hiç evlenmemiş kişilere de rahatlıkla ameliyat yapılabilmektedir. Karından yapılan ameliyatlarda ya da laparoskopik ameliyatlarda kızlık zarıyla hiç bağlantı olmaz. Histeroskopik olarak yapılan miyom ameliyatlarında ofis histeroskopi denilen aletler kullanılarak kızlık zarına zarar vermeden işlem gerçekleştirilir.
Miyom ameliyatı olduktan sonra doğum yapmanıza engel durum oluşmaz. Bazı büyük ve rahim duvarına yerleşen miyomlar çıkarıldıktan sonra doğumu sezeryan şeklinde yapmak daha uygun olmaktadır.
Büyük miyomun çıkarılıp dikildiği yer zayıflayabileceği için doğumda yırtılmasın diye doğum sezeryanla yapılmalıdır.
Miyomun çıkarılması gebeliğe engel olmaz bilakis gebeliği zorlaştırıyorsa çıkarılması gebe kalmayı kolaylaştırır.
Miyom ameliyatı yapılması için yaş aralığı ve zaman ayrımı yoktur. Şikayet oluşturan miyomlar her zaman ameliyat edilebilir. İleri yaşta ve menopoz sonrası büyüyen miyomu olanlarda ameliyat rahim alınması şeklinde olmaktadır.
Miyom nedeniyle rahim alınması çok gerekmedikçe tercih edilmeyen bir durumdur ancak bazı durumlar vardır ki miyomla beraber rahim alınmasını gerektirebilir.
Yaygın olarak rahim dokusu kalmayacak tarzda rahimi kaplayan miyom olgularında
Kanser şüphesi olan olgularda
Menopozda büyüyen miyom olgularında Rahim alınması işlemi yapılması gerekebilir.
Miyomlar bulundukları yerlerde bası yaparak ve kan akımını bozarak komşu organlara zarar verebilirler.
Barsak üzerine veya idrar kesesine damarlara doğru büyürlerse ilgili organda fonksiyon bozukluğu yapabilmektedir.
İdrar sorunları
Bağırsak sorunları
Kabızlık
Gaz şikayetleri yapabilirler.
ilaç kullanılarak menopoz benzeri bir durum oluşturulup miyomun bir miktar küçülmesi sağlanabilir. Ancak bu yöntem uzun süreli tedavi için uygun değildir, ameliyat öncesi bir miktar küçülme istenen miyomlarda ilaç ile miyom tedavisi yapılabilir.
Miyomlarda geçici olarak hormon ilaçları ya da ilaçlı rahim içi spiral kullanılarak kanama tedavisi yapmak mümkündür ancak geçici tedavi sağlar.
Uterus, dilimizde rahim ya da döl yatağı olarak adlandırılan karın içinde yerleşmiş kadın iç genital organına verilen addır. Uterus korpus ve serviks bölümlerinden oluşmaktadır. Kalın bir kas tabakasından oluşmaktadır bu tabakaya myometrium denir.
Tüpler, yumurtalıklar ve rahim ağzıyla bağlantılıdır.
Uterusun içi gebelik yerleşmesi için endometrium denen zarla kaplı bir boşluk şeklindedir.
Miyomlar kendiliğinden kaybolmaz. beslenmesi bozulan miyomlar bir miktar küçülse de tedavisiz kaybolması mümkün değildir.
Şikayet vermeyen miyomlar menopozda beslenmesi bozulduğunda oldukça küçülmektedir.
Ameliyat edildikten sonra miyom tekrarlamaz. Ancak operasyonla rahimden 10 taneden fazla miyomun çıkarıldığı hastalarda gözle görülmeyen 1 cm nin altında yeni oluşmaya başlamış miyomlar olabileceği öngörülmektedir. Küçük miyomlar ilerleyen yıllarda büyüyerek tekrar şikayet verebilirler.
Miyomun tekrarladığı durumlar:
Çok sayıda miyomu olanlarda (10 dan fazla)
Ailesinde miyom görülenlerde
Atipik miyom varlığında
Rahim dokusu içinde endometriumda yerleşen miyomlara submüköz miyom denir.
Döl yatağına baskı yaptıkları için yoğun kanama yapar ve kısırlığa sebep olabilirler.
Submüköz miyomlar histeroskopi yöntemiyle tedavi edilirler.
Rahimi oluşturan kaslı tabaka içinde yerleşen miyomlara intramural yani rahim duvarı içindeki miyomlar denir. İntramural miyomlar rahimi çok büyütür ve ağrılı-kanamalı olabilir.
Rahim yani uterus kaslı dokusunun dış yüzeyindeki miyomlara subseröz miyomlar denir. Şikayet oluşturma olasılıkları daha azdır. Bazı subseröz miyomlar saplı şekilde rahimle bağlantılıdır bunlara saplı subseröz miyom denir.
Sezeryan sırasında rahim için tehlike oluşturmayacak ise ve yoğun kanamaya sebep olmayacaksa miyomlar çıkartılır.
Sezeryan operasyonu ile doğum yapılacaksa bu ameliyat sırasında miyomların alınmasına sezeryan sırasında miyomektomi denir.
Bazı durumlarda sezeryan sırasında miyom ameliyatı tercih edilmemelidir:
Operasyon süresini çok uzatacaksa
Kan verme gereksinimi oluşturacak ölçüde kanamaya sebep olacaksa
Uterusun toparlayamadığı gevşek olduğu durumlar varsa, miyomların alınması daha sonraki bir operasyona bırakılmalıdır.
Miyom ameliyatı sonrası gebe kalmak için genellikle 3 ay iyileşme süreci beklenmelidir.
Histeroskopik miyom ameliyatlarından sonra yapışıklık kontrolü için hamilelik planı yapmadan HSG çekilmelidir.
Açık veya kapalı miyom ameliyatı sonrası iyileşme süreci en az 3 ay olmaktadır.
Ameliyat ya da tedavi gerektirmeyen miyomlar 6 ay-1 yıl aralarla takip edilmelidir. Özellikle ileri yaşlardaki miyomlarda ani büyüme şekil değiştirme kanlanma gibi haller yakın izlenmelidir.
Miyom ameliyatı yapıldıktan sonra genellikle ilk gün ya da 2. gün taburculuk işlemi yapılır ve 1 haftalık istirahat dinlenme ve ilaç tedavisi ile beraber iyileşme gerçekleşir. Miyom ameliyatı yapılan bölgedeki cilt dikişleri 7 günde iyileşir.
Alt karın bölgesinde bir miktar ağrı özellikle ilk günlerde varken 5. günde ameliyata bağlı ağrı yok denecek kadar azdır.
Miyom ameliyatı sonrası 2. günden itibaren ev içinde hareketli olmak önerilir aynı zamanda 4 günden itibaren dış ortamda yürüyüş yapmalarında bir sakınca olmaz.
Miyom ameliyatı yapılan kesi bölgesi su geçirmez bantlarla kapatılırsa her gün duş yapılmasında bir sakınca yoktur
Miyom ameliyatından sonra iyileşme sürecinde ilk 3-4 gün ağrı kesici kullanılması faydalıdır aynı zamanda gerekli görülen durumlarda antibiyotik de tedaviye eklenebilir.
Ameliyat bölgesine göre değişmekle birlikte özellikle 2 hafta cinsel ilişkiden uzak durulması önerilir .
Spor yapmaya başlamak için kesi şekline göre doktorunuzla görüşmeniz gerekmektedir.
Bütün operasyonlar gibi miyom operasyonundan sonra da özellikle 3 hafta sigara ve alkolden uzak durmanız gerekmektedir.
Referanslar: